Në dy postimet e mëparshme, unë kam eksploruar temën e përmirësimit të marrëdhënieve midis muslimanëve dhe medias – nga hapat bazë që mund të marrim si muslimanë, më pas duke parë se si funksionojnë operacionet e lajmeve të mediave kryesore dhe kemi përshkruar disa nga sfidat me të cilat përballen ato në marrjen e informacionit të qartë dhe të përdorshëm për çështjet muslimane.
Rikthimi i perceptimit të mirë të muslimanëve, pjesa I – Bëhu qytetar i mirë dhe aktiv
Rikthimi i perceptimit të mirë të muslimanëve, pjesa II – T’i kuptojmë mediat
Në këtë segment, unë do të eksploroj se si institucionet muslimane në veçanti kanë dështuar në përballimin e këtyre sfidave.
Kur kërkojmë përgjigje për pyetjet e bëra për komunitetin tonë – “Pse nuk po flasin muslimanët?” ose “Ku është zëri i moderuar musliman?” — Roli i këtij dështimi mediatik është një aspekt kyç për t’u marrë parasysh.
Njerëz, jo citate
Për ta përmbledhur nga postimi i fundit: mediat kërkojnë a) një histori që mund të lidhet me audiencën e saj; b) një gamë më të gjerë burimesh muslimane lehtësisht të qasshme, më pak të izoluara, të cilat janë të gatshme të flasin në mënyrë bindëse për çështjet muslimane ose që mund t’u referohen atyre që janë; c) një kuptim i thjeshtuar i gamës së mendimit dhe diskursit islam, dhe qasje më e lehtë në atë diversitet.
Mediat duan një histori, jo vetëm një reagim ndaj një ngjarjeje – një lloj personalizimi, dhe në mënyrë ideale një të lokalizuar. “Zëri zyrtar” është zakonisht një komponent i domosdoshëm, por nga vetë natyra e tij, është pak a shumë “mallkim” nëse kjo është gjithçka që keni. Kam parë shumë shpesh se si një storje nuk është transmetuar fare, ose storje që nga një segment i planifikuar prej 90 sekonda ose 2 minuta, këputej e shkurtohej në një transmetim me gjatësi vetëm 10 sekonda, e kjo zakonisht ndodh nëse burimet e lajmit ose elementët e tjerë nuk zhvillohen në kohë, me theks të veçantë kjo ndodh rëndom sa herë që kemi vetëm zëra zyrtar për ngjarjet ose intervistat. Nuk ka një histori atje thonë- është thjesht një kokë që flet.
Nuk mund të bësh një histori vetëm me zë zyrtar – dhe muslimanët kanë nevojë dëshpërimisht për t’i ndarë historitë e tyre bindëse, në mënyrë që një formë e prekshme, personale të fillojë të zgjerohet dhe të qartësojë mozaikun kolektiv të identitetit mysliman.
Përfundon dhe shumë thjesht: redaksitë kanë nevojë për histori dhe muslimanët kanë nevojë për tregimin e historive të tyre. Mënyra se si ne mund të ndihmojmë në lidhjen e këtyre nevojave është ajo për të cilën bën fjalë kjo seri.
Sigurisht, jo çdo lajm duhet të jetë një histori muslimane, por kur ka një ngjarje të përshtatshme ose një përshtatje të mirë, agjencitë muslimane të lajmeve duhet të jenë të përgatitura dhe proaktive, të jenë mjaft të zhdërvjellta dhe të shkathëta për të ofruar një përgjigje bindëse, të dobishme.
Vdekja nga IËFP – “Islami është fe e paqes” (eng. IIAROP – ”Islam Is A Religion Of Peace”)
Bëni dallimin me këto nevoja të komunitetit musliman dhe atij të mediave të mëdha, bëni këtë dallim me llojin e deklaratave të lëshuara nga organizatat kryesore muslimane pas rastit Ft. Hood, këto deklarata janë përzgjedhur nga avokatja Sheila Musaji në një postim në blogun e saj. Unë do t’i ripostoj disa nga ato çfarë ka grumbulluar ajo, më pas do të analizoj publikimet nga këndvështrimi i redaksisë së mediave.
DEKLARATA TË LËSHUARA NGA ORGANIZATAT MUSLIMANE:
ISNA Shoqëria Islame e Amerikës së Veriut: “Shoqëria Islame e Amerikës së Veriut dënon në termat më të ashpër sulmin ndaj ushtarëve në Fort Hood, që rezultoi në vrasjen e të paktën një numri të madh ushtarësh dhe plagosjen e shumë të tjerëve. Ne shprehim ngushëllimet tona më të thella për viktimat dhe familjet e tyre. Megjithëse shumë detaje të të shtënave nuk dihen për momentin, duket se sulmi u drejtua nga një ushtar karriere, majori Nidal Malik Hasan. Ushtari që udhëhoqi këtë sulm ishte ose i paqëndrueshëm mendërisht, ose ishte i motivuar nga një ideologji e çoroditur për të cilën nuk mund të ketë asnjë justifikim. ISNA është krenare për shumë burra dhe gra myslimane që shërbejnë besnikërisht në ushtrinë e Shteteve të Bashkuara. Ne jemi mirënjohës për sakrificat e bëra nga të gjithë ushtarët amerikanë, të cilët përfaqësojnë diversitetin fetar, racor dhe etnik të Amerikës, për të mbrojtur Kushtetutën dhe sigurinë tonë kombëtare. ISNA, një mbështetëse e besimit të kapelanëve ushtarakë muslimanë amerikanë, është krenare për shërbimin që ata ofrojnë, duke ofruar ngushëllim dhe mbështetje për njerëzit e të gjitha besimeve. Vetëm sot, mbështetësi i kapelanit të ISNA, Dr. Louay Safi, kreu një seminar në bazën e ushtrisë amerikane në Fort Bliss, Teksas.
Këshilli i CAIR për Marrëdhëniet Amerikane-Islame: “Ne e dënojmë këtë sulm frikacak në termat më të ashpër të mundshëm dhe kërkojmë që autorët të ndëshkohen në masën e plotë të ligjit. Asnjë ideologji fetare apo politike nuk mund të justifikonte një dhunë të tillë të papranueshme, pa dallim. Sulmi ishte veçanërisht i urryer në atë që kishte në shënjestër ushtrinë vullnetare që mbron kombin tonë. Muslimanët amerikanë qëndrojnë me bashkëqytetarët tanë në lutjet për viktimat dhe ngushëllimet e sinqerta për familjet e të vrarëve apo të plagosurve.”
Këshilli i Çështjeve Publike të Muslimanëve të MPAC: “MPAC dhe komuniteti musliman amerikan e dënojnë pa mëdyshje këtë incident të tmerrshëm. Ne ndajmë ndjenjën e Presidentit tonë, i cili e quajti sulmin në Fort Hood “një shpërthim të tmerrshëm dhune”. Ne jemi në kontakt me organet e zbatimit të ligjit dhe zyrtarët e qeverisë federale të SHBA-së për të marrë më shumë fakte nga ky incident tragjik dhe për të punuar së bashku në trajtimin e pasojave të tij. E gjithë organizata jonë shpreh ngushëllimet e saj të përzemërta për familjet e të vrarëve, si dhe për të plagosurit dhe të dashurit e tyre”, tha Salam Al-Marayati, Drejtor Ekzekutiv i Këshillit të Çështjeve Publike Muslimane. Ne qëndrojmë në solidaritet me zbatimin e ligjit dhe ushtrinë amerikane për të ruajtur sigurinë e të gjithë amerikanëve.”
ADC Komiteti Amerikano-Arab Kundër Diskriminimit: “Komiteti Amerikano-Arab Kundër Diskriminimit (ADC) është i tmerruar nga sulmi që ndodhi më herët sot kundër ushtarëve dhe të tjerëve në Fort Hood, Teksas. Raportet paraprake të lajmeve kanë treguar se një major i ushtrisë, Malik Hasan dhe dy të tjerë qëlluan dhe vranë të paktën 12 persona dhe plagosën shumë të tjerë. Presidentja e ADC Mary Rose Oakar tha: “Ky sulm është absolutisht i mjerueshëm. ADC ka qenë konsistente dhe ka nxjerrë deklarata në dënimin e çdo sulmi që synon të pafajshmit, pavarësisht se cilët mund të jenë viktimat apo autorët. Një dhunë e tillë është moralisht e dënueshme dhe nuk ka të bëjë me asnjë fe, racë, etni apo origjinë kombëtare. ADC i kërkon FBI-së dhe agjencive të zbatimit të ligjit që të bëjnë çdo përpjekje që drejtësia të vihet në vend”. Oakar vazhdoi, “ADC gjithashtu u bën thirrje agjencive të zbatimit të ligjit që të ofrojnë mbrojtje të menjëhershme për të gjitha xhamitë, qendrat e komunitetit, shkollat dhe çdo vendndodhje që mund të identifikohet ose keqidentifikohet si arabe, muslimane, aziatiko jugore ose sike, pasi një reagim i qartë tashmë ka filluar. Veprimet e disa prej tyre nuk duhet të shkaktojnë reagime ndaj anëtarëve të pafajshëm të asnjë komuniteti dhe ne i bëjmë thirrje organeve të zbatimit të ligjit dhe të tjerëve që ta kenë parasysh këtë. ”
AMAF/VAC Këshilli i Muslimanëve pranë Forcave të Armatosura Amerikane dhe Çështjeve të Veteranëve: Këshilli i Muslimanëve pranë Forcave të Armatosura Amerikane dhe Çështjeve të Veteranëve [sic], dënojmë në termat më të ashpër sulmin ndaj ushtarëve në Fort Hood, Teksas që rezultoi në vrasjen e të paktën një numri të madh ushtarësh dhe plagosjen e shumë të tjerëve. Ne shprehim ngushëllimet tona më të thella për viktimat dhe familjet e tyre. Ne i bashkohemi Komunitetit të Fort Hood-it, Teksasit në zinë e tyre. Islami e vlerëson shumë shpirtin e njeriut dhe e konsideron mëkat të rëndë sulmin kundër qenieve njerëzore të pafajshme. Ky është një akt kriminal që tani më së miri trajtohet nga komuniteti ligjzbatues.
Këshilli i Muslimanë pranë Forcave të Armatosura Amerikane dhe Çështjeve të Veteranëve (AMAF dhe VAC) është një organizatë jofitimprurëse, jopolitike, e pavarur me bazë në Amerikë. AMAF dhe VAC u krijuan për t’i shërbyer nevojave shpirtërore dhe mirëqenies fetare të muslimanëve që shërbejnë ose kanë shërbyer në Forcat e Armatosura të Shteteve të Bashkuara, vartësve të tyre, si dhe veteranëve. Kjo përfshin të gjitha degët e Ushtrisë Amerikane, duke përfshirë Rojet Bregdetare të SHBA.
UMAA Shoqata Universale Muslimane e Amerikës: “UMAA dënon fuqishëm dhe kategorikisht sulmin e urryer të një individi të çmendur në emër të Islamit, në bazën e ushtrisë Ft.Hood. Lutemi për familjet e viktimave dhe shpirtrat e të ndjerëve. Asnjë fe nuk mëson asnjë lloj dhune kundër civilëve të pafajshëm. Autorët e këtyre sulmeve të egra nuk kanë në dukje se janë myslimanë dhe nuk i përkasin asnjë shoqërie të civilizuar. UMAA beson se personat përgjegjës duhet të ndëshkohen në masën më të plotë të ligjit.”
APAAM Shoqata e Ushtarakëve Patriotë Arabo – Amerikanë: “Në një kohë pikëllimi të thellë në mes të kësaj tragjedie të tmerrshme, mendimet tona janë para së gjithash me viktimat e të shtënave në Fort Hood dhe familjet e tyre. Vetëm mund të imagjinohet dhimbja dhe humbja e patregueshme me të cilat familjarët po përballen dhe do të përballen në javët, muajt dhe vitet në vijim. Është për të ardhur keq që çfarëdo demonësh që kanë pushtuar nga Nidal Hasanin, ai zgjodhi t’i trajtonte problemet e tij në këtë mënyrë. Pas kësaj tragjedie të tmerrshme, është më e rëndësishme se kurrë që ne të mos bëjmë të njëjtat gabime të kota duke sakrifikuar njerëz dhe me këtë të pasohen goditje të gjera pasojat e të cilave janë evidente sikurse tragjeditë e mëparshme. Shoqata e Ushtarakëve Patriotë Arabo-Amerikanë u kërkon mediave, zyrtarëve qeveritarë dhe të gjithë bashkëkombësve tanë amerikanë të pranojnë se veprimet e Hasanit janë ato të një të çmenduri të armatosur dhe nuk janë në asnjë mënyrë përfaqësuese të komunitetit më të gjerë arabo-amerikan ose musliman amerikan. Në fakt, mijëra arabo-amerikanë dhe muslimanë amerikanë shërbejnë me nder çdo ditë në të katër degët e ushtrisë amerikane dhe në Gardën Kombëtare. Për më tepër, shumë prej nesh kanë ecur me dëshirë për të përmbushur detyrën tonë me shokët tanë ushtarë në Afganistan, Irak dhe vende të tjera anembanë globit për mbrojtjen e sigurisë sonë kombëtare, duke përfshirë shumicën e anëtarëve të APAAM. Në të vërtetë, shumë prej nesh janë sot të dislokuar aktualisht në të dy vendet, duke shërbyer me nder çdo ditë.
Ndërsa këto deklarata të dënimit unanim nga organizata të tilla janë sigurisht të nevojshme, të sinqerta dhe shpesh të thurura me elokuencë – dhe institucionet sigurisht që nuk mund t’i publikojnë ato – nga këndvështrimi i redaksisë, në asnjë prej tyre nuk mund të gjesh pak gjëra të paharrueshme ose të dobishme. Nuk ka histori, nuk shfaqet asnjë kënd, nuk ka asnjë lidhje njerëzore; asgjë nuk më ofrojnë mua që unë të mund të ndërtoj një artikull lajmesh, vetëm citate për t’u përsëritur. Është i gjithi tingull zyrtar, secili i këmbyeshëm dhe i përgjithshëm, disi i parashikueshëm, i paqartë, i përgjithshëm.
Nuk është aspak e mjaftueshme.
Të gjitha këto bien nën kategorinë e asaj që unë i quaj Deklarata “Vdekja nga IËFP – “Islami është fe e paqes”. Për nëntë vjet, organizatat islame kanë nxjerrë mijëra njoftime për shtyp duke thënë se “Islami është një fe e paqes” (ajo që unë e quaj “IIAROP”), dhe megjithatë islamofobia nuk ka qenë kurrë më e lartë. Kështu që ju më tregoni nëse kjo është një strategji efektive dhe e plotë me rezultate të vërtetuara. Unë nuk mendoj.
Nga grupi më lartë, deklaratat më tërheqëse vijnë nga ISNA dhe APAAM. Si redaktor i redaksisë, do të doja të di më shumë nga ISNA: A mund të kontaktohet Dr. Safi për koment më tutje? A mund ta përshkruajë punëtorinë? Si reaguan ai dhe pjesëmarrësit e seminarit ndaj Ft. Hood? Ka lajme kur shpërtheu? Si e përshtati apo e përdori itinerarin e seminarit, çfarë lloj diskutimi pasoi? Kjo është një histori e madhe. ISNA kishte largpamësinë për të dhënë informacione kontakti për Safin dhe bëri publik lajmin se do të ketë edhe një konferencë të mëvonshme për shtyp.
APAAM është gjithashtu premtuese: gjuhë e fortë, e gjallë, e lehtë, e paqartë dhe gjithashtu më lë me dëshirën për të ditur më shumë. Më tregoni për arabët dhe muslimanët në ushtri, më lidhni me dikë që është i gatshëm të flasë për përvojën e tyre. Ndërsa publikimi është pak i gjatë dhe i përsëritur, toni i tyre i përgjithshëm jep gjithashtu një ndjenjë afrueshmërie: ju e kuptoni qartë se nëse do të thirreshin, ata do të ishin të gatshëm dhe të etur për të ndihmuar në ndarjen e historive dhe përvojave të tyre.
CAIR merr disa pikë për koncizitetin dhe gjuhën e fortë. Ndonëse nuk më ofrojnë asgjë që më bën të marr telefonin dhe t’i ndjek, gjuha dhe shkurtësia e tyre i bëjnë ata citimin më të përdorshëm dhe kjo ka njëfarë vlerë nëse mund të gjej materiale të tjera për të ndërtuar një pjesë.
Megjithatë, llogaritë e përdorshme, historitë e vërteta – çfarë do t’i nevojitej vërtet një redaksie në atë moment – nuk erdhën nga ndonjë organizatë, por nga blogje. Historitë prekëse të muslimanëve që kanë sakrifikuar në ushtrinë amerikane, të tilla si ato të kronizuara në mënyrë të përmbledhur në postimin e blogut të Beliefnet “Gjysmëhënës mes kryqeve” nga Shahed Amanullah, ishin shumë, shumë lidhje larg nga burimet kryesore të institucioneve kryesore myslimane.
Robert Salaam, një veteran ushtarak dhe mysliman i konvertuar, i cili mban një blog aktiv, gjithashtu kishte pika të shkëlqyera, por ishte e vështirë për t’u zbuluar fillimisht.
Si gjithmonë, puna e avokates Sheila Musaji në TAM ofroi burime të mëdha përveç përmbledhjes së mësipërme, por përsëri ajo demonstroi një qëndrim të rezervuar në angazhimin me mediat jomuslimane në disa nga postimet e saj. Nëse do të isha një jomuslimane në një redaksi, është e qartë se ajo nuk do të jetë një burim me të cilin mund të bashkohem ose të bashkohem për t’i ndihmuar shikuesit e mi të fitojnë një kuptim më të mirë të muslimanëve. Duke pasur parasysh qëndrimin e tyre në atë kohë, ajo dhe Assef nuk do të ndihmonin mediat kryesore të tregonin historinë muslimane.
Organizata të tilla si APAAM dhe AMAF/VAC duhet të kishin në dispozicion histori të tilla të veteranëve muslimanë, në mënyrë që media të përdorej, përveç njoftimeve për shtyp të “tingullit zyrtar” kryesisht të këmbyeshëm. Nuk duhej gërmuar aq shumë për të gjetur histori të tilla të ushtarëve muslimanë amerikanë që i kanë shërbyer këtij vendi – dhe redaksitë që përpiqen të gjejnë mënyra bindëse për të personalizuar ose kontekstualizuar një ngjarje lajmesh të fundit si rasti i Ft. Hood nuk kanë kohë për të ndjekur një zinxhir me 7 hapa për të gjetur një blog ose llogari të ngjashme.
Ato histori ishin një koleksion i fortë i përvojave të prekshme, reale që mund të kishin lidhur dhe rezonuar me median kryesore dhe audiencën e saj, po të ishin shfaqur më lehtë. Në vend të kësaj, nga pikëpamja e redaksisë, jam shumë i detyruar të vendos dhe ta përdorë çdo zë të ultë, të pakujtueshëm, e të këmbyeshëm “ne dënojmë…”.
Të shkëputur, të pa angazhuar
Pra, nëse organizatat kryesore nuk mund të shqetësoheshin për të ofruar një histori, a mund të më tregonin të paktën se çfarë po bëjnë, cilat janë planet e tyre, cilët janë hapat e tyre të ardhshëm? Jo në të vërtetë. Vetëm ISNA njoftoi një konferencë për shtyp të mëvonshme dhe ajo ishte jo shumë efektive.
Në ngjarje të tilla si rasti i Ft. Hood. Një gjë që do të ndikojë në komunitetin musliman, është e rëndësishme që organizatat muslimane të ofrojnë (ose t’u tregojnë të tjerëve që po ofrojnë) plane ose drejtime veprimi specifike, të së ardhmes.
Në rastin e ISNA, njoftimi i saj për konferencën e mëvonshme për shtyp është i fshehtë për sa i përket qëllimit të editorit, përveçse të thuhet se “përfaqësuesit nga të trija organizatat do të mbajnë një konferencë shtypi … për të diskutuar më tej këtë çështje”.
Kjo lloj paqartësie nuk është e favorshme për të siguruar mbulim mediatik, sepse nëse një redaksi po përpiqet t’i organizoj kapacitetet e veta për të mbuluar ngjarjet, komunikimi i qartë se për çfarë do të jetë konferenca e juaj për media është thelbësore dhe mund të bëjë dallimin nëse ngjarja juaj do të mbulohet apo jo. Nuk mjafton t’i tregosh një redaksie se diçka po ndodh: thuaj specifikisht pse është e rëndësishme. Jini të detajuar, jini konkret, jini të orientuar drejt veprimit në titujt e njoftimeve për shtyp. Krahasoni “Kryetari i Bashkisë mban konferencë për shtyp për të diskutuar financat e qytetit” kundrejt “Kryetari i Bashkisë do të zbulojë hapat e rinj për të trajtuar buxhetin e qytetit”: Mostra e dytë është më specifike, përcjell një ndjenjë më të rëndësishme për përdoruesit.
Duke hulumtuar këtë postim në blog, vetëm kur gjeta publikimin e ISNA-s pas konferencës, mësova për fondin e krijuar nga ISNA për muslimanët për të dhuruar për viktimat. Duke marrë parasysh që njoftimi për deklaratën për shtyp erdhi më herët në të njëjtën ditë (“Sot në 10 të mëngjesit”), duket e pamundur (por supozoj se është e mundur) që të paktën disa plane bazë për lëvizjen në krijimin e fondit të mos ishin arritur në kohë dhe të ishin përfshirë në njoftim. Nëse e di paraprakisht se konferenca për shtyp do të prekë një plan të tillë, kam shumë më tepër gjasa ta mbuloj atë ngjarje; ky është një element dhe histori e prekshme, një zhvillim interesant. Pa specifika të tilla, tre ose katër përfaqësues thjesht “duke diskutuar çështjen” përbëjnë thirrje më pak joshëse, veçanërisht nëse si editor i lajmeve kam një ditë të ngarkuar me ngjarje dhe kam staf të kufizuar për të mbledhur lajmet.
Asnjë nga organizatat e tjera as që la të kuptohet për hapat apo planet e ardhshme, gjë që është një mangësi e veçantë nga Këshilli i Muslimanëve pranë Forcave të Armatosura Amerikane dhe Çështjeve të Veteranëve, sipas mendimit tim. Duke pasur parasysh faktorët dhe pyetjet që rrethuan pasojat e menjëhershme të Ft. Hood, ishte organizata më e kualifikuar për të marrë një qëndrim shumë aktiv në koordinimin ose përcjelljen e hetimeve dhe zhvillimeve pasuese, duke ofruar ekspertë psikologjikë ushtarakë, përvoja të tjera të ushtarëve muslimanë, etj. Pra, shumë pyetje kërkonin përgjigje nga muslimanët dhe të tjerët. Njësoj për jomuslimanët, AMAF/VAC mund të kishte ofruar një shërbim të vlefshëm duke marrë një rol aktiv dhe të dukshëm në ofrimin e qasjes dhe disponueshmërisë së mediave. Në vend të kësaj, ata ofruan një deklaratë të shkurtër (me gabime shtypi) dhe asnjë vazhdimësi të dukshme. Vërtet, fokusi i tyre nuk është si një krah i marrëdhënieve me median, por edhe deklaratat se cilat ishin drejtimet e tyre që do të ndjeknin më vonë do të kishin qenë të dobishme.
Një analizë dhe kritikë e thellë e secilës prej faqeve të internetit të organizatave të mësipërme është përtej qëllimit të këtij postimi. Megjithatë, shkurtimisht, të gjitha faqet e internetit të organizatave të mësipërme mund të përdorin shkallë të ndryshme rinovimi për sa i përket objektivit, synimit, fokusit, përmbajtjes dhe lehtësisë së përdorimit.
Më problematik ishte (dhe është ende) përdorimi joefektiv i mjeteve të mediave sociale nga të gjitha organizatat e mësipërme.
Ndërsa një shfrytëzim efektiv i Facebook dhe Twitter ndryshonte midis organizatave, shumica dështuan në mirëmbajtjen e mirë të prezencë s dhe përmbajtjes së tyre.
Megjithatë, problemi më i madh është se në kohën e analizës sime fillestare (janar 2010), ASNJË prej këtyre organizatave nuk e kishte informacionin e tyre në Twitter ose Facebook në dispozicion kudo në faqen e tyre kryesore — as aftësinë për të ndarë artikujt e saj në mediat sociale. Nëse jeni në biznesin e shpërndarjes së informacionit publik, kjo është e papranueshme. Unë gjeta faqet e tyre në Facebook dhe Twitter vetëm nëpërmjet kërkimeve të Google ose Bing, ose një kërkimi të brendshëm në Facebook.
Kam kënaqësinë të raportoj se disa nga organizatat kanë bërë disa ndryshime që atëherë
Dhomat e lajmeve po përdorin gjithnjë e më shumë mjete të mediave sociale për të mbledhur informacion dhe për ta shpërndarë atë. Institucionet muslimane kanë nevojë për një kuptim shumë më të mirë se si funksionojnë mediat sociale dhe të zhvillojnë strategji të MS si për ndjekësit e tyre të rregullt ashtu edhe për objektivat e tyre mediatikë (të dyja nuk janë të njëjta dhe kërkojnë qasje të veçanta, megjithëse plotësuese, SM).
Një bazë e fortë në praktikat strategjike të mediave sociale, së bashku me njoftimet më efektive për shtyp dhe ndihma për qasjen ndaj narrativave muslimane, janë hapa kyç në lidhjen me median për të përmirësuar perceptimin e muslimanëve.
Mustafa Stefan Dill
