Të marim mësim nga popujt para nesh (l)
Hyrje
Bota sot është para një kthese të rezikshme, për shkak të tiranisë, mendjemadhësisë dhe mohimit të All-llahut që është Një dhe i gjithfuqishëm dhe për shkak të gjendjes së dobët të muslimanëve, përçarjes, nënçmimit dhe divergjencave mes tyre.
Ai që e sheh këtë gjendje kërkon shkakun dhe rrugëdaljen. Cili është shkaku që na solli deri në këtë gjendje? Cili është fundi i një populli jobesimtar dhe mendjemadh e tiran? Ky popull a është më i fuqishëm se popujt që i ka shkatërruar All-llahu? Kur do ti godet ajo që i ka goditur popujt e mëhershëm?
Në këtë rreshta do të flasim për denimin e popujve të mëhershëm dhe formën e denimit, që të jetë për në vërejtje dhe mos të na qëllon ajo që i ka qëlluar ata dhe myzhde për afrimin e momentit të shkatërrimit të zullumit dhe zullumqarëve. All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Çdo popull (që përgënjeshtroi pejgamberët) ka afatin e vet, e kur t’u vijë afati tyre, ai nuk mund të shtyhet për asnjë moment, e as të përngutet më parë”. (El-Araf: 34).
Kujdes nga ligji i All-llahut mbi popujt e kaluar dhe marja mësim prej ndodhive
Kur’ani famëlartë na tregon për shkatërrimin e popujve para nesh, që të lexojmë biografinë e tyre dhe të kujdesemi që mos të veprojmë si ata e të na vjen denimi sikur atyreve. Që të shohim atë që i pret popujt që biejnë në kësi mëkate dhe gabime, ka ardhur vërejtja në shumë ajete të Kur’anit, prej tyre:
1- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Sa e sa gjenerata i kemi shkatërruar pas Nuhut. Mjaft është Zoti yt vëzhgues e shikues i mëkateve të robërve të Tij”. (El-Isra: 17).
Imam Kurtubiu [rahimehull-llah] thotë:
“Pse nuk marin mësim me popujt që i kemi shkatërruar para tyre, sepse përgënjeshtruan pejgamberët e tyre”. (Tefsir Kurtubi, 6/ 391).
Imam Taberiu thotë:
“O ju njerëz, para jush e deri në kohën e juaj kemi shkatërruar shumë popuj, sepse mohonin argumentet e All-llahut, i përbuznin dhe përgënjeshtronin pejgamberët, ashtu sikurse bëni edhe ju. Ju nuk jeni më të ndershëm te All-llahu se ata, pasiqë nuk ka lidhje farefisnore mes All-llahut dhe ndonjë njeriut. All-llahu disa popuj i denon, ashtu sikurse nuk i denon popujt tjerë dhe ua fal mëkatet disa popujve, për të cilat mëkate i denon disa popuj tjerë”. (Tefsir Taberi, 15/ 57).
2- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
” All-llahu nuk e prish gjendjen e një populli (nuk ua largon të mirat) përderisa ata ta ndryshojnë veten e tyre. Po, kur All-llahu vendos ta ndëshkojë një popull, atë nuk ka kush që ta zbrapsë. Ata, (njerëzit) nuk kanë mbrojtës tjetër pos Tij”. (Er-Rad: 11).
3- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Këtë (masë ndëshkuese) e bëri ngase All-llahu nuk ishte ndryshues i një begatie, të cilën ia ka dhuruar një populli, derisa të ndryshojë ai vetë në vetvete (të bëhet përbuzës i së mirës) dhe ngase All-llahu dëgjon (çka thonë) dhe di (çka punojnë). Ashtu siç ishte traditë e popullit të faraonit dhe atyre që kishin qenë më parë, që i konsideronin të rreme faktet e Zotit të tyre, e Ne për këto të këqija të tyre i shkatërruam, e popullin e faraonit (edhe faraonin) e fundosëm, por të gjithë këta ishin dëmtues të vetes së tyre”. (El-Enfal: 53- 54).
Imam Shevakaniu thotë:
“Kuptimi është se ky denim ka ardhur për shkak se ligji i All-llahut për robërit e Tij është që mos tua ndërron dhuntitë që ua ka dhënë atyreve, derisa mos ta ndryshojnë vetveten”. (Fethul-Kadir, 2/ 318).
4- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Thuaj: “Ecni nëpër tokë dhe shikoni se si ishte përfundimi i atyre që ishin më parë, shumica e tyre ishin jobesimtarë”. (Er-Rum: 42).
Shejhul-Islam Ibn Tejmiu [rahimehull-llah] thotë:
“All-llahu [subhanehu ve teala] na i ka treguar tregimet e popujve që kanë jetuar para nesh që të jenë mësim për ne, tua përngjajmë gjendjen tonë dhe të krahasojmë fundin e popujve më fillimin e tyre. Besimtari i popujve të mëvonshëm ka shembull në besimtarët e popujve të mëhershëm, kurse kafiri dhe munafiku të ketë shembull me ata që kanë qenë para tyre”. (El-Ukudu Ed-durrje, 1/ 137).
5- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Mos mendo se janë të shpëtuar ata që gëzohen për atë që bënë (e fshehen çështjen tënde) dhe dëshirojnë të jenë të lavdëruar për atë që nuk e punuan mos llogarit shpëtim për ta (nuk e thanë të vërtetën), ata kanë një dënim të dhëmbshëm”. (Ali Imran: 188).
Imam Taberiu thotë:
“Mos mendoni se ata do të shpëtojnë nga denimi i All-llahut, të cilin e ka përgaditur për armiqtë e Tij në dynja, siç është shafitja, deformimi, dridhja, vrasja, e shumë denime tjera të All-llahut, sepse ata nuk janë shumë larg tyre”. (Tefsir Taberi, 4/ 209).
Fatëkeqësitë dhe vuajtjet janë denime që vijnë për shkak të mëkateve
Kemi shumë ajete që na flasin për këtë temë. Pasiqë All-llahu është i Drejtë dhe nuk i banë padrejtësi askujt.
1- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Çfarëdo e keqe që mund t’ju godasë, ajo është pasojë e veprave tuaja (të këqija), e për shumë të tjera Ai u falë”. (Esh-Shura: 30).
Imam Taberiu [rahimehull-llah] thotë:
“All-llahu [subhanehu ve teala] thotë: o ju njerëz, çdo fatëkeqësi që ju godet në dunja, në vetveten, familjen dhe pasurinë tuaj është nga ajo që keni fituar me duart tuaja. Kjo është denim prej All-llahut për shkak të mëkateve që i keni bërë mes jush dhe All-llahut. Kurse për shumë mëkate ua fal dhe nuk ju denon për to”. (Taberi, 25/ 32).
2- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“A nuk u arriti atyre lajmi i atyre që ishin më herët si: i popullit të Nuhut, i Adit, i Themudit, i popullit të Ibrahimit, i atyre të Medjenit dhe i të rrotulluarve (populli i Lutit). Atyre u patën ardhur të dërguarit e tyre me argumente. All-llahu (që i shkatërroi) nuk ua bëri atyre padrejtë, por ata ia bënë vetes”. (Et-Teube: 70).
3- All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“All-llahu nuk u bën asgjë të padrejtë njerëzve, por ata i bëjnë të padrejtë vetes së tyre”. (Junus: 44).
Abdull-llah ibn Mesudi [radijall-llahu anhu] thotë:
“Poqëse All-llahu i denon popujt për shkak të mëakteve të mëkatarëve do të kaplonte denimi i Tij mbarë njerëzimin, madje edhe vizhën në vrimën e sajë, do të ndalej shiu nga qielli dhe bimët nga toka, e do të cofnin kafshët, mirëpo All-llahu vepron me Faljen dhe Dhuntinë e Tij, siç ka thënë:
” e për shumë të tjera Ai u falë”. (Esh-Shura: 30)”. (Kurtubiu, 10/ 120).
Vuajta dhe denimi me të cilat u është kërcënuar All-llahu [subhanehu ve teala] popujve të ndryshëm, është premtim i vërtetë, i cili deomos do të realizohet edhe nëse vonohet pak. Sepse është ligj kosmologjik me të cilin i denon popull pas populli. Këto ligje nuk priviligjojnë askend as nuk e amnestojnë askend që e meriton denimin, edhe nëse vonohet një kohë.
All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Çdo popull (që përgënjeshtroi pejgamberët) ka afatin e vet, e kur t’u vijë afati tyre, ai nuk mund të shtyhet për asnjë moment, e as të përngutet më parë”. (El-Araf: 34).
Domethënë afat të vdekjes dhe përfundimit të ymrit të tyre. Afat i cili nuk vonohet asnjë çast e as që vjen para kohes”. (Kurtubiu, 10/ 120).
All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“Pra, më lë Mua dhe ata që e mohojnë këtë Kur’an. Ne do t’i afrojmë ata dalëngadalë te dënimi prej nga nuk presin. Dhe atyre Unë u jap afat, sepse ndëshkimi Im është shumë i fortë”. (El-Kalem: 44- 45).
Kurtubiu thotë:
“U ka bërë me dije idhujtarëve se vonimi i denimit nuk ndodh për shkak se është i kënaqur me veprimet e tyre, por sepse është ligj i All-llahut dhënja afat mëkatarëve”. (Kurtubiu, 9/ 376).
Pra, denimi hyjnor është ligj i All-llahut, i cili nuk ndryshon e as nuk zëvendësohet, siç thotë All-llahu [subhanehu ve teala]:
“Përpara jush kanë kaluar popujt ndaj të cilëve janë zbatuar ligjet, ndaj udhëtoni nëpër tokë dhe shikoni si qe përfundimi i atyre që përgënjeshtruan”. (Ali Imran: 137).
Kurtubiu thotë:
“Kanë kaluar para jush ligje të shkatërrimit për ata që kanë përgënjeshtruar para jush, siç ishte rasti me Adin, Themudin dhe përfundimi i çeshtjes së fundit. Në ditën e Uhudit, u dha afat All-llahu [subhanehu ve teala] dhe i shkallëzoi derisa të arrijë realizimi i asaj që ka caktuar, që domethënë fitoreja e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] dhe besimtarëve dhe shkatërrimi i armiqëve të tyre mosbesimtar”. (Kurtubiu, 4/ 216).
All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“(Largim) Për shkak të mendjemadhësisë dhe dredhisë së keqe, por dredhia e keqe nuk godit tjetër vetëm ata që kurdisën. Pra ata nuk janë duke pritur tjetër vetëm gjurmët e të parëve, e në ligjin e All-llahut kurrë nuk do të hasësh devijim”. (Fatir: 43).
Kurtubiu thotë: “Ligj i All-llahut është që të lartësojë ate që i frikohet dhe ta ulë ate që e ngrit vetveten”. (Kurtubiu, 9/ 42).
A e kaplon denimi i popujve të mëhershëm edhe këtë ummet?
All-llahu [subhanehu ve teala] popujt e mëhershëm i ka denuar me llojlloj denimesh, e ky denim ka qenë në dy forma:
Një: Denim i shfarosjes.
Denimi i cili nuk le asnjë person të gjallë nga ai popull, siç ka ndodhur me popullin e Nuhit, Adit dhe Themudit.
Dy: Denim i rënde që e kaplon një popull, siç janë murtajat, tufanet, katastrofat e ndryshme, etj.
All-llahu [subhanehu ve teala] me këto denime i ka denuar Faraonin dhe izraelitët. Ky lloj i denimit nuk e shfaros një popull tërësisht.
Dijetarët janë të mendimit se lloji i parë i denimeve është ngritur nga njerëzimi nga mëshira e madhe e All-llahut [subhanehu ve teala], edhe pse edhe po ti denonte me këtë lloj të denimit, ky denim do të ishte i drejtë. All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“E sikur All-llahu t’i kapte njerëzit sipas veprave (të këqija) të tyre, nuk do të linte mbi faqen e dheut asnjë gjallesë, por Ai i afatizon deri në momentin e caktuar, e kur të vijë afati i tyre, s’ka dyshim se All-llahu i ka parasysh robërit e vet”. (Fatir: 45).
Hafidh Makdesiu thotë:
“Ka urtësi të mëdha që popujt që jetonin më gjatë, ishin më të fuqishëm dhe më të rebeluar ndaj All-llahut dhe Pejgamberit të tyre, ti denon me shfarosje, mirëpo kur u shkurtua jeta dhe u dobësua forca, All-llahu [subhanehu ve teala] e ngriti denimin me shfarosje, e denimin e tyre e bëri në duar të besimtarëve. Pra në të dy rastet denimi ishte përkates me kohën në të cilën jetonin ata njerëz”. (Miftahu Darus-Seadeti, 1/ 255).
Shejhul-Islam Ibn Tejmiu sqaron se denimi me shfarosje është ngritur që nga koha e Musait [alejhis-selam], duke thënë:
“Para se të zbret Tevrati, All-llahu [subhanehu ve teala] përgënjeshtruesit e pejgamberëve i denonte me shfarosje dhe me denim të shpejtë, duke i shkatërruar të gjith përgënjeshtruesit, siç ndodhi me popullin e Adit, Themudit, banorëve të Medjenit, Lutit, popullin e Faraonit kurse pas zbritjes së Tevratit All-llahu [subhanehu ve teala] nuk ka denuar asnjë popull me denim shfarosjeje. Madje All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:
“E pasi i shkatërruam popujt e mëparshëm, Ne Musait i dhamë librin që është dritë për njerëz dhe udhëzim e mëshirë që të marrin mësim”. (El-Kasas: 43).
Saqë izraelitët të cilët bënin atë që bënin, kufër, mëkate, disa prej tyre i denonte dhe disa mbeteshin, nëse nuk janë pajtuar me kufrin e të parëve. Andaj ka mbetur njerëz izraelit në fytyrën e tokës”. (Xhevabus-Sahih, 6/ 442).
Pastaj e tregon formën e re, me të cilën i denon mosbesimtarët, e ajo është xhihadi kundër mosbesimtarëve dhe imponimi derisa mos të mbetet fitne, kurse e tërë feja të jetë e All-llahut [subhanehu ve teala]:
“Është e njohur te dijetarët se pas zbritjes së Tevratit, përgënjeshtruesit e popujve të ndryshëm nuk i ka denuar me denim nga qielli, i cili do ti kaplon që të gjith, siç ka shkatërruar popullin e Nuhit, Adit, Themudit, Lutit, Faraonit, etj, por i ka urdhëruar besimtarët që t’i luftojnë mosbesimtarët, ashtu siç ka urdhëruar izraelitët, në gjuhë të Musait të luftojnë tiranët”. (po aty, 2/ 251).
Dërgimi i Muhammedit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka qenë mëshirë për mbarë njerëzimin, ashtu siç na ka treguar All-llahu [subhanehu ve teala]:
“E Ne të dërguam ty (Muhammed) vetëm si mëshirë për të gjitha krijesat”. (El-Enbija: 107).
Ibn Abbasi [radijall-llahu anhu] thotë:
“Muhammedi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ishte mëshirë për mbarë njerëzimin, ai që besoi dhe e pranoi ate, është i lumtur, kurse ai që nuk i besoi, shpëtoi nga ajo që i kishte kapluar popujt e mëparshëm, siç është shafitja dhe fundosja”. (Kurtubiu, 11/ 350).
Qëllimi është shafitje e tërësishme, sepse Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] na ka treguar se para Kijametit do të ndodhin disa shafitje.
Prej mëshirës së tij, [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] është që iu ka lutur All-llahut [subhanehu ve teala] që mos ta shkatërron ummetin e tij në tërësi, duke thënë:
“Iu kam lutur Zotit tim që mos ta shkatërron ummetin tim në tërësi Të kam dhënë garancë që mos ta shkatërroj ummetin tënd në tërësi”. (Sahih, Tirmidhiu dhe të tjerët).
Edhe pse Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] na ka treguar se do të vijnë disa denime të përgjithshme, që do të kaplojnë një pjesë të ummetit, e jo tërë ummetin, siç ka ardhur në hadithet që flasin për shafitjen, defornimin, gjuajtjen, etj para Kijametit.
Xhabiri [radijall-llahu anhu] tregon se kur ka zbritur ajeti Kur’anor:
“Thuaj: “Ai ka fuqi (t’ju shpëtojë, por edhe) t’ju sjellë dënim prej së larti “.
Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] tha:
“Kërkoj strehim në Fytyrën Tënde”.
” ose prej së poshti nën këmbët tuaja “.
Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] tha:
“Kërkoj strehim në Fytyrën Tënde”.
” apo t’ju ndajë në grupe e ta luftoni njëri-tjetrin “. (El-Enam: 65).
Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] tha:
“Kjo është më e lehtë”. (Buhariu).
Ibn Haxheri duke e komentuar këtë hadith ka thënë:
“Ky kërkim i strehimit në këtë hadith nuk është e kufizuar me kohë të caktuar, që domethënë në kohën e sahabeve dhe gjeneratave të arta, edhe më vonë lejohet të ndodhë kjo me ta”. (Fet’hul-Bari, 8/ 294).
Shejhul-Islam Ibn Tejmiu [rahimehull-llah] thotë:
“Prej Urtësisë dhe Mëshirës së All-llahut është që me dërgimin e Muhammedit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] mos ta denojë popullin e tij me denim shfarosjeje, ashtu siç i ka denuar popujt e mëparshëm, mirëpo i ka denuar me llojlloj denimesh, ashtu siç i ka denuar disa popuj që e kanë përgënjeshtruar me denime të llojllojshme”. (Xhevabus-sahih, 6/ 443).
Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka kërkuar garancë dhe siguri për ummetin e vet, duke u lutur që të ngritet denimi prej tyre, duke thënë:
“E kam lutur Zotin tim për ummetin tim që mos ta shkatërrojë tërësisht dhe mos tu dërgon armik të huaj që do t’i sundon. Zoti im më tha: O Muhammed! Kur të vendosindonjë gjë, ajo nuk kthehet mbrapa. Të kam dhënë garancë ty edhe ummetit tënd se nuk do ti shkatërrojë tërësisht dhe se nuk do tu mundësoj armiqve të huaj ti sundojnë, edhe poqëse mblidhen nga tërë bota, derisa ata mes vehte nuk shkatërrohen ose nuk e robërojnë njëri tjetrin”. (Muslimi).
Shejhul-Islam Ibn Tejmiu thotë:
“Kjo lutje i është përgjigjur për mbarë ummetin, nëpërgjithësi, mirëpo asesi nuk domethënë se secili individ hyn në këtë mbrojtje, sepse që të dyja rastet kanë ndodhur. Realizimi i kësaj kërkese për mbarë ummetin në përgjithësi ka ndodhur, përndryshe do të shkatërronte këtë ummet me denim shfarosjeje, ashtu siç ka ndodhur me popujt para tyre”. (Mexhmuul-Fetava, 14/ 150).
Marur nga: http://www.alminbar.net/
Përshtati: Bekir Halimi
Bekir Halimi,
4.4.2003
