Çfarë kanë të përbashkët arroganca, zilia dhe zemërimi në vendin e punës? Sipas psikologjisë islame, të gjitha këto janë sëmundje të zemrës që frymëzohen nga pëshpëritjet e shejtanit.
Si muslimanë, ne besojmë se kur hyjmë në vendet tona të punës, nuk hyjmë vetëm në to. Ne besojmë se shejtani është me ne, duke u përpjekur vazhdimisht të pëshpërisë mendime të liga dhe negative për të ndikuar tek ne dhe për të na larguar nga rruga e besimit dhe e mirësisë.
“Me të vërtetë, djalli është armik për ju, andaj vështrojeni si armik! Ai vetëm i josh ithtarët e vet, që të bëhen shokë të zjarrit të përflakur.” (Surja Fatir, 6)
Sfida në jetët tona moderne është se ne ose e kemi harruar plotësisht Satanin dhe kemi vepruar sikur ai të mos ekzistonte, ose e kemi kthyer atë në një djallëzor për të cilin kemi shumë frikë të flasim pasi kemi keqkuptime kulturore për ndikimin e tij në jetën tonë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për vendet e punës – ku edhe përmendja e shejtanit si një formë ndikimi negativ në vendin e punës do të sjellë të qeshura dhe tallje nga kolegët që ju besoni në koncepte të tilla ‘të prapambetura’. Disi e harruam premtimin e përjetshëm që shejtani i bëri Allahut të Madhërishëm kur tha:
“Ai tha: “Për shkak se Ti më flake tej, unë do t’u zë pritë njerëzve në rrugën Tënde të drejtë e do t’u qasem atyre nga përpara dhe nga mbrapa, nga e djathta dhe nga e majta, e kështu Ti do të vëresh se shumica prej tyre nuk të janë mirënjohës!” (Surja el-A’raf, 16-17)
Është e rëndësishme të theksohet se kur flasim për ndikimin e shejtanit në punë – ne nuk po e çlirojmë veten nga përgjegjësia personale ose nuk po e fajësojmë atë për të gjitha sjelljet tona negative. Në vend të kësaj, ne duam të njohim rolin e shejtanit në psikologjinë njerëzore dhe se si ai ndikon në performancën tonë. Për më tepër, të qenit të vetëdijshëm për ndikimin e shejtanit do të na inkurajojë të ndërmarrim hapat e nevojshëm për të mbrojtur veten dhe organizatat tona duke ecur përpara.
Në këtë artikull, unë do të ndaj dhjetë mënyra se si shejtani ndikon tek ne në punë me dëshmi nga Kurani dhe thëniet e Profetit Muhamed alejhi selam. Më pas do të ndaj dhjetë antidota praktike që mund t’i adoptojmë si profesionistë dhe pesë kundërhelme që mund t’i adoptojmë si organizata për të reduktuar ndikimin e shejtanit në vendet tona të punës, insha’Allah (në dashtë Zoti).
10 mënyra se si shejtani ndikon tek ne në punë
- Mendësia e mungesës
Mendësia e mungesës është frika se nuk ka mjaftueshëm diçka të vlefshme, dhe kur lihet e pakontrolluar, mund të ketë efekte të dëmshme për profesionistët dhe organizatat.
Për shembull, profesionistët që besojnë se nuk mund të fitojnë të ardhura të mjaftueshme përmes një pune hallall (të ligjshme), dhe shejtani i inkurajon ata të marrin një punë të dytë që mund të mos jenë hallall nga frika e varfërisë. Ose punonjësi që nuk dëshiron të ndajë njohuritë ose idetë e tij nga frika se njerëzit e tjerë do t’i marrin punën ose do t’ua vjedhin idetë.
Ose OJQ që merren me bamirësi dhe mbledhjen e fondeve që mendojnë se nuk ka mjaft donacione. Prandaj, ata shmangin bashkëpunimin me OJQ të tjera jofitimprurëse, sepse nuk duan të “ndajnë byrekun”.
Në podkastin e tij me titull “Si na mashtron shejtani për të pasur një mentalitet të mungesës”, miku im Omar Usman zhytet më thellë në këtë temë dhe se si kjo ndikon te njerëzit dhe organizatat.
Të kesh një mentalitet të mungesës do të pengojë rritjen, kreativitetin dhe bashkëpunimin, sepse gjithmonë do të shqetësohesh për atë që mund të humbësh në vend që të eksplorosh atë që mund të fitosh nëse adopton një mentalitet më të fuqishëm.
- Frika paralizuese
“Vetëm djalli i frikëson ithtarët e vet. Ju mos iu frikësoni atyre, por frikësohuni prej Meje, nëse jeni besimtarë!” (Surja Ali Imran, 175)
E keni gjetur ndonjëherë veten të paralizuar me marrjen e një vendimi – edhe pse ishte i duhuri – për shkak të frikës nga e panjohura?
Ndoshta është një lëvizje e madhe në jetën dhe karrierën tuaj – por ju keni shumë frikë ta bëni atë hap të guximshëm. Ose duhet të merrni një vendim të rëndësishëm për organizatën tuaj, por frika nga të gjitha gjërat që mund të shkojnë keq ju ndalon të ecni përpara dhe madje të eksperimentoni me strategjinë e re. Shejtani ju pëshpërit se “nuk je mjaftueshëm i mirë” si një mënyrë për t’ju bërë të mos bëni një kontribut më kuptimplotë.
Ndërsa njëfarë frike është e natyrshme dhe pjesë e përvojës njerëzore, frika paralizuese që ju ndalon të bëni përparim domethënës në jetën tuaj personale dhe profesionale zakonisht ndikohet nga shejtani.
Në traditën islame, ne jemi mësuar të lidhim devenë tonë dhe t’i besojmë Zotit dhe të mos mbahemi prapa nga skenarët e palogjikshëm të “makthit” që shejtani luan në mendjet tona. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse doni të ecni përpara me diçka që kontribuon në një jetë më kuptimplote dhe të qëllimshme.
Një mënyrë tjetër se si shejtani nxit frikën në vendin e punës është të kesh frikë paralizuese nga njerëzit me të cilët punoni. Ndoshta ju keni një frikë paralizuese ndaj shefit tuaj, ose drejtorit ekzekutiv ose bordit. Në vend që t’i shohim këta individë si qenie njerëzore me të meta, shejtani i kthen ata në figura autoritare më të mëdha se jeta dhe na bën të besojmë se ata kontrollojnë ushqimin dhe fatin tonë dhe për këtë arsye ne duhet t’u bindemi atyre pa marrë parasysh çfarë – edhe nëse kjo bie ndesh me vlerat personale dhe organizative.
- Përtacia dhe zvarritja
Transmetohet nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut alejhi selam ka thënë: “Shejtani i vendos tre nyje në pjesën e pasme të kokës së ndonjërit prej jush nëse ai është në gjumë dhe i thotë se nata është e gjatë andej vazhdojeni gjumin.” Kur njeriu zgjohet dhe përmend Allahun, një nyje zhbëhet; dhe kur merr abdes, zgjidhet nyja e dytë, e kur falet, zgjidhet nyja e tretë dhe ngrihet energjik me zemër të mirë në mëngjes; përndryshe ngrihet dembel dhe me zemër të djallëzuar.” (Buhariu)
Përtacia është një emocion dhe shfaqet kur nuk kemi dëshirë të bëjmë diçka që duhet të bëjmë. Edhe pse jo e gjithë dembelia është nga shejtani, ndonjëherë ai mund të frymëzojë dembelizmin dhe luan një rol në ngadalësimin tonë, veçanërisht kur jemi duke bërë diçka të rëndësishme ose kuptimplote në jetë.
Ndoshta po shkruani librin tuaj të ardhshëm ose po punoni për kërkime që ndryshojnë jetën, por e gjeni veten jashtëzakonisht dembel dhe duke u mërzitur në mënyrë të pakontrolluar kur filloni të punoni në projektin tuaj. Pasi të kaloni vëmendjen tuaj në diçka tjetër, do të gjeni një sasi të konsiderueshme energjie. Ajo ndjenjë letargjie dhe dembelizmi kur punoni për diçka domethënëse …mund të jetë shejtani.
Një formë tjetër e dembelizmit është zvarritja – ku ju vazhdoni të vononi gjërat dhe të shpërqendroheni me gjithçka, përveç asaj që duhet të bëni.
Të gjithë e dimë mashtrimin klasik të shejtanit për të na shtyrë të vonojmë namazet e pëditshme deri në minutën e fundit. Por edhe zvarritja e punës sonë dhe shikimi i YouTube ose shfletimi i internetit në vend që të përmbushim përgjegjësinë tonë në punë është zvarritje që frymëzon shejtani.
Për organizatat, dembelizmi dhe zvarritja harxhojnë një sasi të madhe burimesh dhe orë produktive. Kompanitë përpiqen të frenojnë dembelizmin dhe zvarritjen përmes afateve dhe monitorimit të vazhdueshëm të punonjësve të tyre, megjithatë, çështja në fjalë është një gjendje psikologjike njerëzore që duhet trajtuar nga brenda.
Si përtacia, ashtu edhe zvarritja rrjedhin nga përpjekjet e shejtnait për t’ju bindur se keni shumë kohë për të jetuar, duke ju bërë të harroni se do të vdisni një ditë dhe se do të takoni Zotin tuaj dhe do të përgjigjeni për mënyrën se si e keni kaluar kohën tuaj në këtë tokë.
- Joshja seksuale
Omeri Allahu qoftë i kënaqur me të transmeton nga i Dërguari i Allahut të ketë thënë: “Nuk vetmohen një burrë dhe një grua, vetëmse shejtani është i treti i tyre.” (Mishkat el-Misbah)
Një nga mënyrat klasike se si shejtani ndikon tek ne në vendin e punës është të na shpërqendrojë me mendime seksuale kur kemi të bëjmë me kolegë të gjinisë së kundërt.
Në vitet e fundit, ne kemi parë një numër rastesh të profilit të lartë të abuzimit seksual dhe sulmeve që ndodhin në punë. Shumë njerëz u tronditën dhe u befasuan nga këto raste sepse na mashtruan duke menduar se kur hyjmë në një hapësirë profesionale, ne në njëfarë mënyre hyjmë në një vend të shenjtë ku nënshtrohen dëshirat seksuale. Fatkeqësisht, duke e njohur psikikën tonë më shumë se veten, shejtani shfrytëzon fasadën “profesionale” dhe ndez dëshirat tona seksuale, veçanërisht kur jemi vetëm me gjininë e kundërt natën vonë ose në një hapësirë të mbyllur private.
Në një artikull të vitit 2017 në New York Times, amerikanët u anketuan për të qenë vetëm me gjininë e kundërt, dhe rezultatet ishin të qarta:
“Shumë burra dhe gra janë të kujdesshëm ndaj një sërë situatash një-në-një, zbuloi sondazhi. Rreth një e katërta mendojnë se takimet private të punës me kolegë të gjinisë së kundërt janë të papërshtatshme. Pothuajse dy të tretat thonë se njerëzit duhet të kenë më shumë kujdes me anëtarët e gjinisë së kundërt në punë.” – Claire Cain Miller
Kur kaloni 8-10 orë në ditë me të njëjtët njerëz në punë, shejtani përpiqet të mbjellë farat e pasionit në zemrën tuaj me gjininë e kundërt – dhe nëse nuk e kontrolloni veten, kjo mund të çojë në haram në një moment të dobësisë. Edhe nëse jeni dikush që mund të ‘kontrollojë veten’ – vetëm beteja e përditshme e përpjekjes për të ruajtur shikimin tuaj dhe për të mos u ngjallur nga tundimet rreth jush ndikon në produktivitetin dhe fokusin tuaj.
Për shumë organizata – veçanërisht organizata të bazuara në besim – ky ka qenë një aspekt sfidues për t’u menaxhuar. Nga njëra anë, ne duam që organizatat të ofrojnë mundësi të drejta dhe të barabarta për të dy gjinitë. Nga ana tjetër, organizatat duhet të trajtojnë instinktet themelore njerëzore dhe jo të nxisin një mjedis ku shejtani mund të luajë truket e tij dhe të çojë në mendime ose sjellje të papërshtatshme.
- Armiqësia
“Thuaju, robërve të Mi, që të flasin atë që është më e mira. Në të vërtetë, djalli mbjell ngatërresa ndërmjet tyre. Vërtet, djalli është armik i hapët i njeriut.” (Surja el-Isra, 53)
Asgjë nuk ju ndikon më shumë në punë sesa një mjedis pune toksik i nxitur nga politika në zyrë dhe armiqësia.
Në një artikull në HBR (Revista Harvard Bussines Review) të titulluar “Çmimi i padukshmërisë”, studiuesit zbuluan se kur punëtorët përjetojnë vrazhdësi, pacipësi dhe armiqësi në punë, ja çfarë ndodh me ta:
- 48% e ulën qëllimisht përpjekjen e tyre për punë.
- 47% e ulën qëllimisht kohën e kaluar në punë.
- 38% kanë ulur qëllimisht cilësinë e punës së tyre.
- 80% humbën kohën e punës duke u shqetësuar për incidente të lehta.
- 63% humbën kohën e punës duke i shmangur ofenduesit.
- 66% thanë se performanca e tyre ra.
- 78% thanë se angazhimi i tyre ndaj organizatës ra.
- 12% thanë se e lanë punën për shkak të trajtimit çnjerëzor.
- 25% pranuan se zhgënjimin zbrapsin në klientët e tyre.
Të gjithë e dimë ndjenjën e të shkuarit në punë nga frika e dramës së zyrës dhe njerëzve që nuk mund t’i durojmë. Megjithatë, a keni menduar ndonjëherë se nga vijnë ato mendime negative për njerëzit? Kjo mund të jetë që shejtani t’ju bëjë të gjykoni gabimisht njerëzit duke marrë komentet e dikujt në mënyrën e gabuar, ose duke nxitur mendimin tuaj të keq për njerëzit. Nëse jeni një profesionist që ecni me të gjitha këto mendime negative për kolegët tuaj – si mund të bashkëpunoni në mënyrë efektive me ta? Dhe, si organizatë, kur e lini shejtanin të ndikojë, duke krijuar armiqësi mes njerëzve – si mund të prisni që produktiviteti në vendin e punës të rritet? Përsëri, unë nuk po e fajësoj shejtanin për gjithë pafytyrësinë që ndodh në punë, por ne nuk mund ta mohojmë ndikimin e tij.
- Aroganca dhe zilia
“Allahu tha: “Çfarë të pengoi ty të mos përuleshe, kur të urdhërova?” Ai u përgjigj: “Unë jam më i mirë se ai. Mua më krijove nga zjarri, kurse atë e krijove nga balta” (Surja El-A’raf, 12)
Një herë fola me avokatin e një banke të madhe dhe ai tha: “Sfida më e madhe që kemi në këtë bankë është zilia”.
Vendet e punës janë të mbushura me individë egocentrikë që lejojnë arrogancën dhe zilinë të shkatërrojnë karrierat dhe të shpërbëjnë një organizatë.
Ne kemi parë se si arroganca çoi në rënien e shumë personaliteteve të fuqishme gjatë historisë dhe madje edhe të korporatave të tëra. Shejtani mund të frymëzojë arrogancë në nivel individual, por si një sëmundje mund të përhapet shpejt dhe ju keni një fuqi të tërë punëtore që ndihet arrogante për atë se kush janë si kompani dhe çfarë ofrojnë. Kjo arrogancë mund të verbojë një organizatë që të mos jetë e përulur dhe të pranojë gabimet, të mësojë nga të tjerët ose të eksplorojë mënyra të reja për të bërë gjëra.
E lidhur me arrogancën, zakonisht është zilia, p.sh. – kur ke dy ose më shumë persona për një rol, dhe njëri prej tyre zgjidhet – këtu është fillimi i zilisë.
Për më tepër, brezi ynë aktual, i rritur në një ndjenjë të të drejtës (“Unë e meritoj këtë sepse jam më i mirë dhe kam punuar më shumë”), e ka të vështirë të pranojë që dikush tjetër mund të jetë më i përshtatshëm për këtë punë.
Arroganca dhe zilia janë mëkati fillestar i shejtanit dhe ajo që e largoi atë nga mëshira e Allahut. Ai dëshiron të na helmojë zemrat me të njëjtën sëmundje të zemrës, në mënyrë që të harrojmë të jemi të përulur dhe mirënjohës për atë që kemi dhe ku jemi në jetë.
Për më tepër, është një gjë të ndihesh arrogant dhe ziliqar ndaj kolegëve. Është tjetër kur ajo arrogancë dhe zili të shtyn të sabotosh projektet dhe karrierën e tyre. Për shembull, nëse dikush ju kërkon një referencë për dikë që keni zili, ju mund të gënjeni për të kaluarën e tij ose të jepni përshtypjen se diçka nuk është në rregull me atë person pa dhënë asnjë provë.
Organizatat nëse nuk e zgjedhin problemin e arrogancës dhe zilisë, mund të përballen me një mjedis pune toksik të individëve dhe ekipeve që përpiqen të copëtojnë njëri-tjetrin sepse secili person mendon se është më i mirë se tjetri.
- Shpërqëndrimi dhe shkujdesja
“Ata i ka vënë poshtë djalli dhe i ka bërë që të harrojnë përmendjen e Allahut. Ata janë pala e djallit; në të vërtetë, pala e djallit janë humbësit.” (Surja El-Muxhadele, 19)
Një nga sfidat më të rëndësishme shpirtërore në vendin e punës është se përmendja e Allahut të Madhërishëm është e vështirë gjatë orarit të punës dhe në mes të një dite të ngarkuar.
Ne hyjmë në punë dhe është sikur po hyjmë në një dimension tjetër hapësinor dhe harrojmë plotësisht qëllimin tonë përfundimtar në jetë: të adhurojmë Allahun e Madhërishëm.
Nëse nuk do të ishte për namazin e drekës dhe të ikindisë, ndoshta mund të kalonim gjithë ditën dhe të mos e kujtonim Allahun e MAdhërishëm as edhe një herë.
Problemi me këtë shpërqendrim shpirtëror dhe shkujdesje nga kujtimi i Zotit është se shejtani pushton mendjen dhe zemrën tuaj dhe përpiqet t’ju çojë në të gjitha llojet e mendimeve, veprimeve dhe sjelljeve të papërshtatshme. Kjo është arsyeja pse ndonjëherë e gjejmë veten duke bërë dhe duke thënë gjëra në punë, të cilat do të kishim siklet t’i bënim ose t’i thonim para familjeve tona ose në xhami.
E thënë thjesht, kur zemra juaj është e zbrazët nga kujtimi i Zotit për 8-10 orë në ditë, ajo bëhet më e dobët dhe më e ndjeshme ndaj pëshpëritjeve të shejtanit.
- Zemërimi
Transmeton Sulejman bin Surdi se: “Dy burra u shanë me njëri-tjetrin në prani të Profetit alejhi selam dhe njëri prej tyre u zemërua dhe zemërimi i tij u bë aq i fortë sa iu skuq fytyra dhe i ndryshoi. Profeti (ﷺ) tha: “Unë di një fjalë, thënia e së cilës do ta bëjë atë të qetësohet nëse e thotë”. Pastaj një burrë shkoi tek ai dhe e informoi për fjalën e Profetit (ﷺ) dhe i tha: “Kërko strehim tek Allahu nga shejtani i mallkuar”…” (Buhariu)
Kur isha i ri në punë, mbaj mend që kisha një takim me shefin tim. Papritur, një profesionist i lartë hyri në zyrë duke bërtitur me inat, sepse së fundmi u ul në detyrë dhe iu kërkua të transferohej në një zyrë më të vogël.
Jam i sigurt që të gjithë kemi përjetuar ‘tërbim zyre’ dhe se si dikush që mund të duket krejtësisht normal mund të bëhet kjo qenie njerëzore e zemëruar që vështirë se e njihni.
Tani, njëfarë zemërimi është i justifikuar (dhe ndoshta i nevojshëm), veçanërisht nëse drejtohet në situata që kërkojnë guxim dhe qëndrim ndaj individëve kur kalojnë kufijtë etikë. Megjithatë, zemërimi për çështjet e vogla ose ato që nxiten nga armiqësia dhe zilia, janë ato të frymëzuara nga shejtani.
Një mashtrim i shejtanit është të na bindë se duhet të kemi zemërim në mënyrë që të marrim atë që duam dhe të ecim përpara në karrierën tonë. Ne shohim shembuj të CEO-ve dhe personaliteteve të famshme që përdorën zemërimin për të nxitur punonjësit e tyre dhe për të arritur rezultate. Fatkeqësisht, edhe pse mund të duket se funksionon në një afat të shkurtër, afatgjatë, nëse nuk jeni në gjendje të kontrolloni zemërimin tuaj, mund të shkatërrojë karrierën tuaj dhe të njollosë markën tuaj.
Për të pasur sukses në jetë (dhe në jetën tonë të përtejme), ne duhet të menaxhojmë emocionet e forta si zemërimi dhe të mos i lëmë të lira.
Transmetohet nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut alejhi selam ka thënë: “I fortë nuk është ai që i mund njerëzit me forcën e tij, por i fortë është ai që e kontrollon veten në zemërim”. (Buhariu)
- Shpërdorimi
Unë kam qenë në shumë ngjarje të korporatave dhe OJQ-ve ku kishte kaq shumë shpenzime të panevojshme – qofshin darka gala luksoze apo dekorime ekstravagante të zyrës së CEO – ose thjesht humbje letre sepse zyra po paguan për to.
Ky shpërdorim është i gjithi i frymëzuar nga shejtani dhe na bën neve mëkëmbës të varfër të Allahut të Madhërishëm në tokë.
Në një botë që po bëhet më e ndërgjegjshme për mjedisin, ne duhet të sigurohemi që shejtani të mos na mashtrojë për të humbur burime të çmuara për brezin e ardhshëm.
Nëse organizatat nuk tregojnë udhëheqje në mënyrën se si të gjithë palët e interesuara mund të jenë më pak shpërdorues, punonjësit dhe anëtarët e ekipit do të tregojnë se të qenit shpërdorues është në rregull.
- Nxitimi
Sehl bin Sa’d Allahu qoftë i kënaqur me të transmeton se i Dërguari i Allahut (ﷺ) ka thënë: “Nxitimi vjen nga shejtani”. (Tirmidhiu)
Hustle Culture (mënyrë jetese e dikujt që vazhdon të punojë dhe pushon vetëm për një kohë të shkurtër) shpërblen shpejtësinë dhe efikasitetin aq shumë sa që ne e konsiderojmë si një simbol nderi që jemi të zënë dhe nxitojmë nga një takim në tjetrin.
Shprehja “lëviz shpejt dhe thyej gjërat” vlerësohet në Hustle Culture, edhe pse nuk ka asnjë provë që të jesh i nxituar të çon në sukses.
Kur nxitojmë si profesionistë, humbasim vetëdijen tonë dhe bëhemi të rrëmbyer në gjendjen tonë të shkujdesur. Për më tepër, ne kemi më pak gjasa të bëjmë punën tonë me ihsan (përsosmëri shpirtërore) dhe më shumë gjasa të bëjmë gabime që në disa raste mund të jenë fatale.
Shejtanit i pëlqen të na shohë gjithmonë në një gjendje të nxituar, sepse atëherë ne do të jemi të shkujdesur dhe të shpërqendruar nga përkujtimi i Allahut.
Për më tepër, ne kemi parë kompani që e bëjnë një praktikë të qëllimshme të nxitojnë stafin e tyre nga një detyrë në tjetrën dhe të mos u japin atyre pushime të mjaftueshme që të përfundojnë duke urinuar në shishe në rrugën e tyre për në detyrën tjetër. Një poshtërim i tillë i vlerës njerëzore dhe i dinjitetit njerëzor mund të frymëzohet vetëm nga shejtani i mallkuar.
10 Antidota për të luftuar shejtanin në vendin e punës
Si një profesionist dhe një organizatë – si duhet të merreni me të gjitha ndikimet e mësipërme negative të shejtanit? Për shembull, si e trajtoni arrogancën dhe zilinë si organizatë? Apo si e menaxhoni zemërimin tuaj si profesionist? Si i vendosni vendet tuaja të punës në mënyrë që burrat dhe gratë të mund të punojnë së bashku me respekt dhe pa frikë nga sjelljet e papërshtatshme seksuale?
Këto pyetje dhe të tjera janë komplekse dhe kërkojnë një industri të tërë psikologësh islamikë të trajnuar në zhvillimin organizativ dhe profesional që mund të ofrojnë zgjidhje shpirtërore dhe praktike për disa nga këto sfida.
Më poshtë po ndaj dhjetë antidota që profesionistët mund t’i praktikojnë për të reduktuar ndikimin e shejtanit në jetën e tyre dhe pesë kundërhelme shtesë që organizatat mund të adoptojnë gjithashtu. Ndërsa i lexoni ato, zgjidhni një ose dy për t’u përqendruar në javën e ardhshme dhe kthehuni në këtë listë shpesh për të praktikuar pjesën tjetër për të ndërtuar imunitetin tuaj kundër ndikimit të shejtanit.
- Ndërgjegjësimi
“Mashtrimi më i madh që shejtani bëri ndonjëherë ishte të bindte botën se ai nuk ekzistonte.” – Charles Baudelaire
Kur rritni vetëdijen tuaj dhe kuptoni se ekziston një forcë e keqe që mund të ndikojë tek ju dhe kolegët tuaj, kjo në vetvete do t’ju ndihmojë të vini re dhe të jeni të vetëdijshëm për disa nga ndikimet negative rreth jush.
- Mbrojtja shpirtërore personale
Ne marrim sigurime për shtëpitë dhe makinat tona për t’i mbrojtur ato nga zjarri dhe vjedhja. Gjithashtu i përdorim ilaçet dhe vitaminat për tu mbrojtur nga sëmundjet e mundshme që mund të na godasin. Në mënyrë të ngjashme, ne duhet të armatosemi me mbrojtje shpirtërore kundër shejtanit nëpërmjet dhikrit të mëngjesit dhe të mbrëmjes që na japin rekomandime specifike shpirtërore kundër ndikimit të shejtanit. Mbrojtje të tjera shpirtërore përfshijnë:
- Bërja e duasë për daljen nga shtëpia.
- Falja e namazit të sabahut/jacisë me xhemat.
- Leximi i shpeshtë i sures El-Bekare (po, edhe në punë).
- Të qëndruarit me abdes gjatë gjithë kohës
Të qenit vazhdimisht me abdes do të ndihmojë në uljen e ndikimit të shejtanit mbi ju. Pra, bëjeni zakon të jeni në gjendje abdesi dhe ripërtërijeni abdesin sa herë që e humbni atë. Kjo mund të jetë shumë e dobishme nëse jeni duke hyrë në një diskutim emocional me kolegët dhe nuk dëshironi që shejtani të krijojë armiqësi mes jush dhe kolegëve tuaj. Zakonisht para takimeve i inkurajoj anëtarët e ekipit tim që të marrin pjesë në mbledhjet tona në gjendje abdesi, nëse është e mundur.
- Shmangni të qenit vetëm me gjininë e kundërt
Bëni një politikë personale që nuk do të jeni kurrë vetëm me dikë nga gjinia e kundërt. Mbajeni derën hapur nëse keni një zyrë private. Nëse keni nevojë të bëni një bisedë një-për-një, mbajeni atë në një dhomë takimesh me dyer xhami ose në një zonë publike, p.sh., kafene. Jini të respektueshëm dhe profesionistë në të gjitha angazhimet tuaja me ta dhe ndërtoni një “markë personale” që ju jeni dikush që nuk toleron sjellje të papërshtatshme me gjininë e kundërt.
- Bëjeni zakon thënien e fjalës ‘Bismilah’ para çdo veprimi
Transmetohet nga Xhabir bin Abdullah se ai e ka dëgjuar Profetin (ﷺ) duke thënë: “Kur një njeri hyn në shtëpinë e tij dhe e përmend Allahut gjatë hyrjes dhe ngrënies së ushqimit, shejtani u thotë vartësve të tij: kthehuni ngase këtu nuk kemi as ushqim as qëndrim. Nëse gjatë hyrjes dhe ushqimit nuk e përmend Allahun atëherë shejtani u drejtohet vartësve të tij e u thotë: e gjetëm vendin për ngrënie e qëndrim.” (Ibn Maxheh)
Përveçse thoni Bismilah kur hyni në shtëpi dhe hani, thoni Bismilah me vetëdije kur hyni në vendin e punës dhe filloni një takim ose hapni laptopin tuaj. Bërja e zakonit për të thënë Bismilah para çdo veprimi do të zvogëlojë ndikimin e shejtanit mbi ju.
- Agjëroni të paktën një herë në javë
Nëse dëshironi të minimizoni ndikimin e shejtanit mbi ju, veçanërisht në punë, bëjeni zakon të agjëroni një ose dy herë në javë (të hënën dhe të enjten). Agjërimi mund të ndihmojë në ‘rivendosjen’ e aftësisë suaj shpirtërore për t’u marrë me ndikimet negative të shejtanit. Gjithashtu, agjërimi në fillim dhe në fund të javës së punës mund të jetë një mënyrë e shkëlqyeshme për të filluar dhe përfunduar javën tuaj me një notë të fortë shpirtërore.
- Praktikojeni sunetin e Muhamedit alejhi selam në gjendje zemërimi
Transmetohet nga Ebu Dherri Allahu qoftë i kënaqur me të se i Dërguari i Allahut alejhi selamka thënë: “Kur ndonjëri prej jush zemërohet dhe është në këmbë, le të ulet. Nëse zemërimi i largohet, mirë; përndryshe, ai duhet të shtrihet.” (Ebu Davudi)
Ndryshoni pozicionin tuaj kur zemëroheni dhe kërkoni strehim tek Allahu i Madhërishëm nga shejtani. Nëse mundeni, largohuni nga ai takim ose telefonatë që ju zemëron, merrni abdes dhe kthehuni me një synim të përtërirë për t’u marrë me atë që ishi të angazhuar, por pa zemërim.
- Bëni 3 gjëra të rëndësishme në ditë
Ndërsa shejtani përpiqet t’ju shpërqendrojë dhe ju shtyjë të vononi punën, bëjeni zakon që pavarësisht se çfarë bëni gjatë gjithë ditës, edhe nëse e gjeni veten në YouTube ose platformat tjera shumicën e kohës, nuk do t’a pëfundoni orarin e punës derisa të përfundoni të paktën tre gjëra të rëndësishme. Në mënyrë ideale, përpiquni t’i kryeni këto herët në mëngjes përpara se të grumbullohen takimet dhe shpërqendrimet, dhe mund të përdorni teknikën Pomodoro për t’ju ndihmuar të qëndroni në detyrë edhe kur çdo qelizë e juaja kërkon shpërqendrim.
- Lutuni vazhdimisht kundër dembelisë dhe zvarritjes
Profeti Muhamed alejhi selam e bënte shpesh këtë dua:
“O Allah, unë strehohem te Ti nga ankthi dhe pikëllimi, dobësia dhe përtacia, koprracia dhe frikacakët, barra e borxheve dhe nga të qenit i mbizotëruar nga njerëzit.” (Buhariu)
Ne e quajmë këtë “Lutja e muslimanit produktiv” sepse kërkon strehim nga të gjithë faktorët që shkatërrojnë produktivitetin dhe zakonisht ndikohen nga shejtani.
- Mos u bë shpërdorues
Mos jini një punonjës shpërdorues në punë. Ricikloni letrën tuaj, përdorni një filxhan në vend të një filxhani letre dhe mos e shpërdoroni ushqimin. Nëse keni fuqi menaxhuese, bëjeni këtë një prioritet për organizimin e ngjarjeve ose dekorimin e zyrës suaj.
Si mund ta zvogëlojnë organizatat ndikimin e shejtanit në vendin e punës?
Nëse jeni CEO ose punoni në një ambient me punëtorë kryesisht muslimanë, mund të adoptoni praktikat e mëposhtme për të ndihmuar në uljen e ndikimit të shejtanit në vendin e punës:
- Diskutoni hapur rolin e shejtanit në vendin e punës
Ne duhet të thyejmë tabunë e të folurit për shejtanin në vendin e punës. Tregoni vetëdije për shejtanin dhe ndikimin e tij dhe diskutoni se si nuk do ta lejoni atë të ndikojë në kulturën e ekipit tuaj.
- Inkurajoni përdorimin e frazës “Unë nuk dua që shejtani të luajë me mua “
Transmeton Ali ibn Husejni se Safija, gruaja e Profetit (ﷺ) më tregoi se ajo shkoi te i Dërguari i Allahut (ﷺ) për ta vizituar atë në xhami, ndërsa ai ishte në Itikaf në dhjetë ditët e fundit të Ramazanit. Ajo bisedoi me të për pak kohë, pastaj u ngrit për t’u kthyer në shtëpi. Profeti (ﷺ) e shoqëroi atë. Kur arritën te porta e xhamisë, përballë derës së Um-Selemes, aty po kalonin dy burra Ensari dhe e përshëndetën të Dërguarin e Allahut. Ai u tha: Mos ikni, dhe ju tha: “Ajo është (gruaja ime) Safija.” Të dy thanë: “SubhanAllah, (Si guxojmë të mendojmë për ndonjë të keqe) O i Dërguari i Allahut!” Dhe ata e ndjenë atë. Profeti u tha atyre: “Shejtani i mallkuar arrin kudo në trupin e njeriut ashtu siç arrin gjaku në të, (kudo në trupin e dikujt). Kisha frikë se mos shejtani mund të fuste një mendim të keq në mendjet tuaja.” (Buhariu)
Inkurajoni punonjësit dhe anëtarët e ekipit tuaj që të sqarojnë situatat përpara se “shejtani të luajë lojëra”. Për shembull, nëse një anëtar i ekipit komenton në një takim që mund të keqkuptohet ose lind një situatë midis dy anëtarëve të gjinisë së kundërt që mund të perceptohet si e papërshtatshme, jepni anëtarëve të ekipit kanë mundësinë për t’u sqaruar pa i lënë mundësi ndikimi shejtanit të mallkuar.
- Inkurajoni përkujtimin e Zotit në vendin e punës
Nëse dëshironi të inkurajoni përkujtimin e Allahut në vendin e punës atëherë bëjeni këtë duke e lëshuar ezanin në altoparlantë gjatë kohëve të namazit, gjithashtu mund të lëshoni me zë edhe dhikrin e mëngjesit dhe të mbrëmjes ndërsa njerëzit hyjnë dhe dalin nga ndërtesa. Ndani një dhomë të faljes në një pjesë të ndërtesës në mënyrë që herë pas herë punonjësit të mund t’a freskojnë anën shpirtërore të tyre.
Njoh një drejtor të një korporate të madhe në Malajzi i cili e kishte zakon t’u printe punëtorëve në namazet e drekës dhe ikindisë, e pas namazeve e kishte zakon që për pak minuta t’i këshillonte punëtorët. Një tjetër CEO i një banke të madhe islame u printe punëtorëve të tij në namazin e teravive përgjatë Ramazanit.
- Punësoni një “këshilltar shpirëror”
Kjo mund të jetë një ide e re që ia vlen të eksplorohet. Ky përgjegjës është dikush përgjegjësia e të cilit është zhvillimi shpirtëror i anëtarëve të stafit. Roli i tij përfshin lidhjen shpirtërore me stafin, mbajtjen e bisedave dhe ngjarjeve të rregullta për t’u kujtuar njerëzve rëndësinë e spiritualitetit dhe paralajmërimin e njerëzve kundër ndikimit të shejtanit.
- Krijoni hapësira fizike dhe politika për t’u mbrojtur nga sjelljet e papërshtatshme seksuale
Mendoni për mjedisin tuaj të punës dhe se si mund të krijohet për të mbrojtur kundër abuzimit seksual. Kjo mund të jetë aq e thjeshtë sa instalimi i dyerve të xhamit në të gjitha zyrat dhe dhomat e takimeve, të kesh shumë hapësira publike të përbashkëta dhe zbatimi i politikave të cilat do të rregullonin të punuarit natën vonë në një zyre, ose të ftosh anëtarët e ekipit për drekë.
- Keni zero tolerancë ndaj përgojimit dhe thashethemeve
Mos lejoni që shejtani të lulëzojë në vendin e punës duke lejuar thashethemet dhe përgojimet, të cilat mund të çojnë në armiqësi dhe zili. Nëse lind një situatë që po shkakton shumë thashetheme, bëni që të sqaroni publikisht situatën. Mos lejoni që shejtani të ndikoj në ambientin tuaj të punës!
Një mendim i fundit
Vendet tona të punës nuk janë vende të shenjta qiellore ku shejtani nuk ndikon tek ne, sepse “ne jemi të gjithë profesionistë”. Sido që të jetë, ato mund të jenë terreni i përsosur për shejtanin që të lulëzojë, duke bërë kërdi në veten tonë dhe në vendet tona të punës.
Mos harroni se ndikimi i shejtanit mbi ne varet nga sa ne e ushqejmë atë. Nëse e dëgjojmë atë, injorojmë udhëzimet nga Kurani dhe Suneti për sa i përket lutjeve dhe ritualeve për të mbrojtur veten dhe e lejojmë atë të ndikojë në vendimet tona të përditshme dhe stilin e jetës, ne mund ta gjejmë veten të lidhur me zinxhirët e shejtanit dhe duke ndjekur çdo praktikë të mundshme demonike kundër përmbushjes së qëllimit tonë të vërtetë, e i cili është të qenurit rob i vërtet i Allahut të Madhërishëm.
Eudhu billahi min esh-shejtani rraxhim
Muhamed Faris
Përktheu:
Nisma për zhvillimin e predikuesve – thirrësve | Thirrja.org