Gjatë viteve të fundit, shumë politikanë kanë arritur statusin e pop kulturës. Nga cicërimi në mënyrë sarkastike, tek postimi i memeve, nga citimi i dashurisë së tyre për Tupac deri tek bërja e njohur e përvojave të tyre duke pirë duhan, politikanët nga çdo anë po përpiqen me zell të tregojnë se ata janë të afërt – se “ne jemi njësoj si ju!”
Por çfarë do të thotë për një punonjës publik që të na “përfaqësojë” në të vërtetë?
Veçanërisht duke përdorur mediat sociale, ekipet e PR kanë zhvilluar një imazh publik të politikanit që është i afërt dhe pasqyron gjuhën dhe debatin e zakonshëm për çështje të ndryshme politikash. Megjithatë, ky imazh shkatërrohet shpejt kur studiohen qëndrimet politike të shumicës së politikanëve përtej retorikës së tyre.
Sa ndikuese është retorika e një politikani mbi pabarazinë ekonomike kur ai politikan mbështetet uljen e taksave për më të pasurit dhe mbështet heqjen e financimit të sigurimeve shoqërore dhe programeve të tjera të mirëqenies publike për më të varfërit?
Sa i sinqertë është përkushtimi i shpallur i një anëtari të një partie politike për drejtësinë sociale kur historia e tyre zbulon se ata punuan për të hartuar, mbështetur dhe zbatuar politika diskriminuese që e ndërtuan sistemin ashtu siç është sot?
Politikanët shërbejnë një rol shumë specifik në qeveri – dhe sipas përkufizimit, ata punojnë për t’i shërbyer dhe mbështetur sistemin politik të vendit. Si zyrtarë të zgjedhur nga shumica e votuesve të tyre, ata mund të shërbejnë si anije që pasqyrojnë ndryshime në pozicionet politike të shumicës. Qasja nga poshtë-lart, ose nga baza, në edukimin e komuniteteve dhe masave për të ndikuar tek politikanët dhe legjislacioni, është me ndikim në atë që përdor fuqinë e njerëzve në një sistem demokratik.
Për këtë arsye, kur politikanët bëjnë përmirësime në retorikën ose qëndrimet e tyre për çështje si reforma në drejtësinë penale, imigracioni dhe racizmi, është rezultat i organizatorëve të komunitetit, edukatorëve dhe lëvizjes më të madhe që krijuan normën e re.
T’i shohësh politikanët si njerëz “ashtu si ne” është e pandershme. Politikanët kanë më shumë burime, më shumë përgjegjësi dhe për rrjedhojë kanë një nivel më të lartë përgjegjësie për veprimet që ndërmarrin me fuqinë që kanë.
Kur i shohim politikanët si njerëz “ashtu si ne”, ne fillojmë të justifikojmë për ta sikur rrethi i ndikimit të tyre është i kufizuar vetëm tek ata dhe tek ata rreth tyre – gjë që nuk është kështu. Të zbardhësh krimet e tyre dhe të magjepsësh personalitetin dhe imazhin e tyre është të pështysh mbi varrin e çdo viktime të vendimeve të tyre politike.
Politikanët nuk janë idhujt tanë. Ata janë nëpunës publikë.
Me nivelin e rritur të besimit, fuqisë dhe burimeve që ata kanë, ata duhet të mbahen në një nivel më të lartë të përgjegjësisë dhe llogaridhënies në të gjitha vendimet e tyre politike. Ndërsa ne duke respektuar veten, komunitetet tona dhe kauzat tona, ne nuk mund të veprojmë në një mënyrë që është simpatike për sistemin, kundër të cilit pretendojmë se po luftojmë.
Ndryshe nga fama e lidershipit në kontekstin tonë modern, në traditën islame, udhëheqja shihet si një barrë. Në kapitullin 33 të Kuranit, Zoti përcjell:
“Ne ua ofruam amanetin (përgjegjësinë për kryerjen e detyrimeve të urdhëruara nga Allahu) qiejve, tokës dhe maleve, por ato nuk pranuan ta marrin përsipër dhe u frikësuan prej tij, kurse njeriu e mori përsipër.” 72-73
Me çdo pozicion të pushtetit vjen edhe një detyrë e llogaridhënies , pasi njerëzit që i zgjedhin në pozicione pushteti, tek udhëheqësit e tyre vendosin amanetet dhe besimin e tyre që të mbrojnë dhe ushqejnë komunitetet e tyre.
Udhëheqja shërbyese
Umer ibn Hatabi ishte një shembull kryesor i udhëheqjes shërbyese: një filozofi lidershipi në të cilën objektivi i udhëheqësit është të shërbejë me një theks të veçantë në rritjen dhe mirëqenien e njerëzve dhe komuniteteve të cilave ata i përkasin. Një ditë, kur Umeri radiallahu’anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të) po ecte natën, ai iu afrua një gruaje dhe fëmijëve të saj që qanin, të cilët ishin ulur rreth një zjarri ndërsa diçka po vlonte. Kur e pyeti për situatën, ajo tha:
“Ne të gjithë jemi të uritur. Unë po ziej gurë për të bërë sikur po gatuaj, që fëmijët tanë të mendojnë se po vjen ushqim dhe të bien në gjumë të kënaqur nga mendimi.”
Ajo nuk e kishte kuptuar se personi që pyeste ishte Omeri raḍiAllāhu’anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të), dhe tha: “Allahu do të gjykonte mes tyre dhe Kalifit (udhëheqësit, i cili ishte Umeri, në atë kohë). Umeri e pyeti:
“Çfarë do të thuash me këtë, si mund ta dinte Kalifi për gjendjen tënde?” Ajo tha: “Umeri e quan veten udhëheqës të muslimanëve, por nuk po i përmbush detyrimet e tij ndaj meje dhe fëmijëve të mi.”
Umeri raḍiAllāhu ‘anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të) me shpejtësi u kthye në një njësi për ruajtjen e ushqimit me shërbëtorin e tij, duke paketuar ushqimin dhe duke mbledhur mish. Ai i kërkoi shërbëtorit që t’i lidhte sendet ushqimore në shpinë të tij dhe kur shërbëtori i ofroi t’i mbante vetë, Umeri e pyeti:
“A do të bartni edhe ju barrën e mëkateve të mia në ditën e gjykimit?”
Ai e barti ushqimin në shpinë në shtëpinë e saj dhe e përgatiti vaktin për gruan, e cila ende ishte e paditur për faktin se po fliste me vetë kalifin Umer. Pasi mbaruan, ajo tha: “Unë do të dëshmoj për ju në Ditën e Gjykimit tek Allahu. Ti meriton të jesh Kalif më shumë se Umeri.”
Në një tregim tjetër, Selman al-Farisiu kishte refuzuar të ulej dhe të dëgjonte predikimin e Umer bin Hatabit raḍiAllāhu ‘anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të), i cili ishte Kalif dhe mbante predikimet e xhumasë. Kur u pyet përse, ai tha: “Të gjithë kanë veshur një copë pëlhure (si veshje), dhe Umeri ka veshur dy.”
Kur Umeri raḍiAllāhu ‘anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të) dëgjoi për këtë në vend që të mbronte pozicionin e tij, në vend që të shtynte autoritetin e tij, ai e lejoi djalin e tij Abdullahun që ta informonte burrin se copa e dytë e rrobës, ishte e djalit të tij. U transmetua se i duheshin dy copa pëlhure për t’u mbuluar siç duhet, si burrë i madh. Pasi e dëgjoi këtë, Selmani tha: “Tani do të të dëgjojmë.”
Dhe për të përfunduar, me një citim mahnitës nga Umer ibn Hatabi siç transmetohet nga Davud ibn Ali: “Nëse një dele e humbur nën kujdesin tim do të ngordhte në brigjet e Eufratit, do të prisja që Allahu i Lartësuar të më pyeste për këtë në Ditën e Kijametit.”
Udhëheqja shërbyese, e modeluar nga Umer ibn Hatabi raḍiAllāhu ‘anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të), përqendrohet rreth përmbushjes së detyrave dhe nevojave të popullit tuaj. Në tregimet e tij, Umeri raḍiAllāhu ‘anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të) modeloi aftësi të shkëlqyera dëgjimi dhe reagimi të nxituar, përulësi dhe një ndjenjë të pamasë përgjegjësie. Ai e njohu pozicionin e tij si një individ me fuqi dhe status politik për të ndikuar në jetën e njerëzve, madje edhe të kafshëve, në komunitetin e tij dhe më gjerë.
Ndryshe nga fama e lidershipit në kontekstin tonë modern, në traditën islame, udhëheqja shihet si një barrë. Në kapitullin 33 të Kuranit, Zoti përcjell:
“Vërtet, ne u ofruam (emanetin) qiejve, tokës dhe maleve, por ata refuzuan ta marrin përsipër atë dhe u frikësuan prej tij.
Me çdo pozicion pushteti vjen një detyrë e përgjegjësisë, pasi njerëzit vendosin amanetet dhe besimin e tyre në atë se ata që zgjodhën do të mbrojnë dhe ushqejnë komunitetet e tyre.
M. Shalabi
