Surja ‘Asr është quajtur kështu nisur nga fjala me të cilën hapet, el-‘asr, e cila nënkupton pasditen e vonë, orën e fundit të pasdites, faljen e pasdites, ose një periudhë kohe në kuptimin e epokës. Nga një aspekt, tre ajetet e saj të shkurtra mbartin tërë mesazhin e Kuranit, që qenia njerëzore është në humbje, veç nëse i kthehet Zotit. Për këtë arsye, Imam Shafiu, dijetari i famshëm i teorisë juridike Islame, thuhet se ka thënë: “Sikur njerëzit të reflektonin mbi këtë sure, do t’ju mjaftonte atyre”.
Betohem në kohën që po përfundon!
Gjuhësisht, fjala ‘asr rrjedh nga folja ‘asara, që do të thotë ‘të shtrydhësh’, prej nga vjen lidhja me kohën që është duke përfunduar, ose duke u shuar me shpejtësi. Mes kuptimeve të mundshme të fjalës’asr të përmendura më lart, shumica e dijetarëve kanë qenë të mendimit se ajo nënkupton faljen e pasdites të përmendur në ajetin 238 të sures Bekare. Disa kanë qenë të mendimit se ajo i referohet epokës së Profetit, për shkak të bekimit të saj nëpërmjet profecisë. Sipas këtij interpretimi, kjo sure i përket si jetës individuale të njeriut, ashtu edhe racës njerëzore, sepse sipas traditës Islame, njerëzimi është në një rënie të vazhdueshme, dhe çdo brez është një shkallë më poshtë sesa brezi paraardhës.
Vërtet njerëzit janë në humbje!
Termi “njerëzimi” mund të kuptohet si referim ndaj mohuesve të të vërtetës. Sipas ajetit 39 të sures Fatir, “mohimi nuk i shton mohuesve të të vërtetës veçse humbje”.
Ai mund t’i referohet edhe njerëzimit në përgjithësi. I parë në dritën e “kohës që është duke përfunduar”, ai mund të kuptohet se i referohet njerëzimit në kohët e fundit të ciklit të tij historik.
Sipas kuptimit Kuranor “humbja” i përket “humbjes në këtë botë dhe në botën tjetër” (El-Haxh 22, 11). Humbësit janë pra ata që humbin gjënë më të çmuar në këtë jetë, që jo domosdoshmërisht është materiale, dhe në jetën tjetër, siç thuhet në ajetin 15 të sures Zumer: “Me të vërtetë humbësit janë ata që humbin vetet dhe familjet e tyre Ditën e Gjykimit. Kjo është, pa dyshim, humbja e qartë”.
Përveç atyre që besojnë, kryejnë vepra të drejta, nxisin njëri-tjetrin për tek e vërteta dhe nxisin njëri-tjetrin për durim!
E “vërteta” në këtë ajet mund të nënkuptojë Zotin, Kuranin, ose besimin dhe dëshmimin e njësimit të Zotit. Nxitja për durim mund të kuptohet si inkurajimi i njëri-tjetrit në ruajtjen e praktikave fetare përballë vështirësive dhe kundërshtimit.
Nxitja për tek e vërteta dhe durimi, pra, mund të shihet si një nxitje për të besuar Zotin dhe për të kryer vepra të drejta, apo nxitje për të dalluar të vërtetën nga e pavërteta (ajo çfarë njeriu duhet të dijë) dhe për të ruajtur praktikat dhe parimet e fesë (ajo çfarë njeriu duhet të veprojë), çfarëdo qofshin pengesat.
Në një kuptim më të gjerë, surja thekson dy virtytet e të kapurit pas së vërtetës dhe të treguarit i durueshëm, në një botë që është errësuar shpirtërisht në përgjithësi, dhe në kohë të mbushura me kriza shpirtërore për qenien njerëzore në veçanti.
* Shkëputur prej librit: The Study Quran, Chief editor: Seyyed H. Nasr.
G. DEMNERI
