Bazat e thirrjes në fe të All-llahut
Do të vazhdojmë të flasim në vijim për bazat e thirrjes.
Thirrja islame bazohet mbi disa gjëra kryesore, prej tyre janë:
Baza e parë: besimi në thirrjen.
Ai që ka vendosur të mirret me thirrje në fe të All-llahut duhet të bësojë thellë në këtë detyrë të veten, të jetë i bindur se kjo thirrje është e mirë, efikase dhe njerëzit kanë nevojë për te.
Këtë besim ia ofron thirrësit njohuria e tij për disa gjëra:
1- Është e pamundur që njerëzimi në përgjithësi dhe muslimanët në veçanti të fitojnë lumturinë në dynja dhe ahiret në mungesë të Islamit.
All-llahu, subhanehu ve teala, thotë:
” kush i përmbahet udhëzimit Tim, ai nuk ka për të humbur (në Dunja) e as nuk ka për të dështuar (në jetën tjetër). E kush ia kthen shpinën udhëzimit Tim, do të ketë jetë të vështirë dhe në ditën e kijametit do ta ringjall të verbër”. (Taha: 123- 124).
Gjithashtu All-llahu, subhanehu ve teala, thotë:
“E kush kërkon fe tjetër përveç fesë islame, atij kurrsesi nuk do t’i pranohet dhe ai në botën tjetër është nga të dëshëpruarit”. (Ali Imran: 85).
2- Islami është mëshirë hyjnore, andaj e kemi obligim tia ofrojmë secilit njeri dhe në secilin vend. Për këtë All-llahu, xhel-le shanuhu, ia bëri obligim Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, që ta përhapë anëembanë njerëzve, duke thënë:
“Ti (Muhammed) thirr për në rrugën e Zotit tënd me urtësi e këshillë të mirë dhe polemizo me ata (kundërshtarët) me atë mënyrë që është më e mira. Zoti yt është Ai që e di më së miri atë që është larguar nga rruga e Tij dhe Ai di më së miri për të udhëzuarit”. (En-Nahl: 125).
Gjithashtu All-llahu, subhanehu ve teala, thotë:
“Thuaj: “Kjo është rruga ime, e vënë në fakte të qarta, e që unë thërras te All-llahu, unë dhe ai që vjen pas meje. Larg të metave është All-llahu, e unë nuk jam nga idhujtarët”. (Jusuf: 108).
“Thuaj (Muhammed): “O ju njerëz! Unë jam i dërguari i All-llahut te të gjithë ju. …”. (El-A’raf: 158).
“E Ne të dërguam ty (Muhammed) vetëm si mëshirë për të gjitha krijesat”. (el_enbija: 107).
All-llahu, xhel-le shanuhu, gjithashtu i ka detyruar pasuesit e tij besimtarë që ta përhapin këtë fe dhe t’i thërrasin njerëzit në te, duke thënë:
“Nga ju le të jetë grup që thërret në atë që është e dobishme, urdhëron për punë të mbara dhe ndalon nga e keqja. Të tillët janë ata të shpëtuarit”. (Ali Imran: 104).
3- Nevoja e botës për Islamin nuk është më e vogël se në të kaluarën, sidomos pasiqë i kanë përjetuar edhe sistemin komunist edhe ate kapitalist dhe kanë vërejtur se asnjëra nuk i plotëson nevojat e tyre.
Mirëpo prezentimi i islamit nuk mund të bëhet nga njerëz që nuk kanë arritur me principet dhe mësimet e islamit kulmin e lavdisë, sepse njerëzit zakonisht i shikojnë principet dhe mësimet nëpërmjet atij që i prezenton ato.
Nga kjo që them, thirrësit në fe të All-llahut, e kanë obligim të fillojnë të thërrasin një herë popullin e tyre në islam, e nëse ia arrijnë qëllimit në këtë rrafsh pastaj të gjithë si musliman tua ofrojnë këtë udhëzim popujve tjerë. Normalisht se kjo nuk domethënë se nëse na jepet rasti ta thërrasim ndonjë jomusliman dhe ta pranon Islamin, se ate nuk duhet thirrur, mirëpo qëllimi është të rendisim gjërat sipas pritoritetit dhe rëndësisë.
Baza e dytë: Thirrja të jetë e pastër.
Për të qenë thirrja e pastër duhet t’i plotësoj këto kushte:
1- Ai që e mer për sipër këtë detyrë nuk duhet ta shfrytëzoj këtë për të fituar të mira materiale ose personale, por këtë ta bëjë sinqerisht për All-llahun, ashtu siç kanë vepruar pejgamberët me veprat e tyre.
“Unë nuk kërkoj për këtë ndonjë shpërblim prej jush, shpërblimi është vetëm prej Zotit të botëve”. (Esh-Shuara: 127).
Ubade ibën Samiti, radijall-llahu anhu, thotë:
“Disa njerëzve të Ehli Suffes ua mësova shkrimleximin dhe Kur’anin. Njëri prej tyre më dhuroi një hark. Thashë në vetvete: nuk është pasuri dhe mund ta përdori në rrugë të All-llahut. Shkova te Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe e pyeta, duke i thënë: I Dërguar i All-llahut, një njeri më dhuroi një hark sepse ia mësova shkrimleximin dhe Kur’anin, kurse kjo nuk është pasuri dhe mund ta shfrytëzoj në rrugë të All-llahut. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: nëse dëshiron të rrethekohesh me rreth nga zjari pranoje atë dhuratë”. (sahih, Ahmedi dhe Ebu Davudi).
Ebu Humejd Es-Sadiu, radijall-llahu anhu, thotë:
Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e autorizoi një njeri nga fisi El-Ezd, i cili quhet Ibnul-Utbijetu, për të mbledhur zekatin e fisit Benu Sulejm, e kur u kthye e llogariti, kurse ai tha: kjo është pasuria juaj, kurse kjo është dhuratë për mua. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: po të ishe i drejtë pse nuk qendroje në shtëpinë e babës dhe nënës tënde derisa të vinin këto dhurata? Pastaj u ngrit dhe mbajti një ligjerim, ku e falënderoj All-llahun dhe e lavdëroj Ate, e pastaj tha: nëse e autorizoj dikend prej jush për ndonjë vepër, gjë me të cilën më ka autorizuar All-llahu, e vjen dhe më thotë: kjo është e juaja, kurse kjo është dhuratë për mua. Ai po të ishte i drejtë pse nuk rrinte te shtëpia e babës dhe nënës së tij që ti vini dhuratat?” (Buhariu dhe Muslimi).
2- Ai që mirret me këtë vepër fisnike nuk duhet ta ketë për qëllim me këtë vepër përhapjen e të keqes ose publikimin e tij, por qëllimi i tij të jetë i kufizuar në mirësi dhe përmirësim, duke patur parrullë të tij në këtë veprimtari:
” unë nuk dua tjetër vetëm të përmirësoj aq sa mundem, por këtë mund ta arrij vetëm me ndihmën e All-llahut, vetëm Atij iu kam mbështetur dhe vetëm te Ai jam i drejtuar!” (Hud: 88).
3- ai që mirret me këtë vepër fisnike nuk duhet të përdorë në këtë drejtim dhunën dhe ashpërsinë dhe mos ti shpien njerëzit në ngushtica dhe vështirësi, por të jetë e lehtë.
Kjo është thirrje në mirësi, synon mirësinë dhe përshkruhet me mirësi.
All-llahu, subhanehu ve teala, thotë:
“Nga ju le të jetë grup që thërret në atë që është e dobishme, urdhëron për punë të mbara dhe ndalon nga e keqja. Të tillët janë ata të shpëtuarit”. (Ali Imran: 104).
Kjo thirrje është mëshirë:
” që këshilluan për mëshirë (për ndihmë)”. (El-Beled: 17).
Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:
“Të mëshirshmit i mëshiron Mëshiruesi. Mëshironi ata që janë mbi tokë që t’ju mëshirojë Ai që është mbi qiell”. Sahih, Tirmidhiu dhe Ebu Davudi).
Kjo thirrje është larg ashpërsisë dhe vështirësisë.
All-llahu, subhanehu ve teala, thotë:
” dhe nuk ju obligoi në fé me ndonjë vështirësi, …”. (El-Haxh: 78).
” All-llahu nuk dëshiron t’ju sjellë ndonjë vështirësi, por dëshiron t’ju pastrojë (prej mëkatëve), t’ua plotësojë të mirën e Tij ndaj jush e që t’i falënderoheni”. (El-Maide: 6).
” .All-llahu me këtë dëshiron lehtësim për ju, e nuk dëshiron vështirësim për ju. “. (El-Bekare: 185).
Enes ibën Maliku, radijall-llahu anhu, tregon se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:
“Lehtësoni dhe mos vështirësoni, përgëzoni dhe mos dëboni”. (Buhariu dhe Muslimi).
Aisheja, radijall-llahu anha, gruaja e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tregon se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:
“Kudo që është butësia, ajo gjë zbukurohet dhe kudo që mungon butësia ajo gjë shëmtohet”. (Muslimi).
Aisheja, radijall-llahu anha, tregon se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i ka thënë:
“Aishe, All-llahu është i Butë dhe e do butësinë. I jep butësisë atë që nuk ia jep dhunës dhe atë që nuk ja jep asgjës tjetër”. (Buhariu dhe Muslimi).
Baza e tretë: qartësia.
Thirrësi në fe të All-llahut duhet të jetë i qartë gjatë prezentimit të Islamit, mos të ofron islam të komplikuar në akiden, adhurimin dhe marëdhëniet ndërnjerëzore, por tua ofron njerëze të qartë ashtu sikurse edhe është. Mos të fut brenda islamit elemente të huaja, nga shkaku i fanatizmit dhe ekstremizmit të tij, e me këtë të eliminon komponentin më të madh për pranimin e tij nga njerëzit.
Baza e katërtë: Njohuria mbi thirrjen islame.
Kjo komponente plotësohet duke i patur parasysh tre gjëra:
a) Njohja e rregullave të thirrjes dhe qëllimin e kësaj vepre.
Kjo njohuri është vizioni apo largpamësia që përmendet në Kur’an:
“Thuaj: “Kjo është rruga ime, e vënë në fakte të qarta, e që unë thërras te All-llahu, unë dhe ai që vjen pas meje. Larg të metave është All-llahu, e unë nuk jam nga idhujtarët.” (Jusuf: 108).
Andaj ai që mirret me thirrje në fe të All-llahut duhet të ngopet me dija islame, siç janë njohuritë mbi tefisirin, hadithin, tevhidin, fikhun, etj.
Normalisht se thirrësit i ndihmon shumë edhe kultura e gjërë të cilën duhet ta posedojë.
All-llahu, subhanehu ve teala, duke përdorur argumentin e historisë e eliminon pretendimin e çifutëve dhe kristianëve se Ibrahimi, alejhisselam, është i tyre, duke thënë:
“(madje thuaju): “O ithtarë të librit, pse po polemizoni me ne rreth Ibrahimit? E, nuk janë shpallur as Tevrati as Inxhili, vetëmse pas tij?! A nuk e kuptoni (gënjeshtrën tuaj)”? (Ali Imran: 65).
b) Thirrësi duhet të njeh gjendjen, situatat dhe psikologjinë e atyreve që i thërret në fe dhe më të cilët ballafaqohet.
c) Thirrësi duhet të zgjedh metodat e sakta dhe të shëndosha për ti thirrur njerëzit në fe të All-llahut, duke i dhënë secilës sëmundje shërimin dhe secilit rast përgjigjen përkatëse.
Këtë e aludon hadithi i Muadhit, radijall-llahu anhu, kur Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i thotë:
“Je duke shkuar në një popull që janë ithtarë i Librit, (domethënë kristian) “.
Baza e pestë: Plotësimi i personalitetit të thirrësit.
Thirrësi që thërret në fe të All-llahut duhet të ketë personalitet të plotë dhe kjo konsiderohet prej bazave më të rëndësishme në këtë veprimtari. Andaj ai që mendon të miret me këtë vepër duhet të plotëson personalitetin e tij dhe ta pasuron me virtyte të larta, derisa të arrijë gradat e mundshme të plotësimit njerëzor.
Komponentet kryesore prej të cilave përbëhet personaliteti i fuqishëm janë këto që vijojnë:
1- Bindja, domethënë thirrësi të jetë i bindur në thirrjen e tij dhe mirësinë e saj.
2- Spiritualiteti, domethënë të ikë nga lakmia pas kësaj bote dhe të ipet pas pastrimit të shpirtit dhe fisnikërimit të tij, duke e përmendur All-llahun, duke i zbatuar adhurimet, qofshin ato të detyrueshme ose vullnetare. Kjo këtë njeri e bën fiziognom (njeri që ka aftësi që nga pamja e jashte e dikujt të vlerson personalitetin e tij).
Abdullah ibën Omeri, radijall-llahu anhu, tregon për babën e tij, Omer ibën Hatabin, radijall-llahu anhu, duke thënë:
“Çdo herë që babi im ka thënë mendoj se duhet të jetë kështu, ajo ashtu edhe ka ndodhur dhe ashtu ka thënë edhe Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Muhamed ibën Sadi, radijall-llahu anhu, tregon nga babi i tij se Omeri, radijall-llahu anhu, kërkoi leje për të hyrë te Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Kur hyre aty i gjeti disa gra kurejshite që e pyetnin Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe e tepronin duke i ngritur zërat mbi zërin e tij. Kur kërkoi leje Omeri ata u futën pas mbulesave, kurse kur hyri e gjeti Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke qeshur. Ky i tha: All-llahu ta bëftë çdo herë dhëmbin e qeshur, flijofsha babë dhe nënë për ty, o Resulull-llah. Habitem me këto gra që ishin te unë dhe kur e dëgjuan zërin tënd u futën pas mbulesave të tyre. Omeri tha: ty më shumë duhet të nderojnë o Resulull-llah, pastaj u drejtua kah ato dhe u tha: ju që jeni armike të vetvetes, më kei frikë mua më shumë se Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,, ato iu përgjigjën duke thënë: ti je më i ashpër dhe më i vrazhdë se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,. Atëherë Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: ashtu është o biri i Hatabit, pasha Atë në Dorë të të Cilit është shpirti im çdo herë që të takon shejtani ik nga rruga në të cilën je duke ecur ti”. (Buhariu dhe Muslimi).
3- Trimëria, domethënë edhe trimëria e zemrës edhe e mendjes.
Lloji i parë të bën që mos ti frikohesh askujt përpos All-llahut, andaj vazhdon në këtë rrugë pa frikë dhe plogështi, pa marë parasysh vështirësit me të cilat ballafaqohesh në këtë rrugë:
“E sa pejgamberë pati që së bashku me të luftuan turma të mëdha besimtarësh dhe për atë që i goditi në rrugën e All-llahut, ata nuk u dobësuan dhe as nuk u përulën. All-llahu i do durimtarët”. (ali Imran: 146).
“E atyre (shokëve të Pejgamberit) që dikush u tha: “Populli (idhujtarët) është tubuar t’ju sulmojë, pra kini frikë!” Ajo, vetëm ua shtoi edhe më shumë besimin e thanë: “Neve na mjafton që kemi All-llahu, Ai është mbrojtësi më i mirë!” (Ali Imran: 173).
Kurse lloji i dytë e bën të gatshëm ta thor endimin e vet qartë dhe sigurtë, duke mos i ndryshuar të vërtetat nga shkaku i presionit.
4- Kultura e përgjithshme dhe e gjërë. Kjo e bën atë t’i dijë shumë gjëra që ka nevojë për to ai dhe shoqëria që e rrethekon dhe me të cilën mirret gjatë thirrjes së tyre në fe të All-llahut.
Përgaditi: Bekir Halimi
Bekir Halimi,
22.4.2005
